Goedheid, Jesaja 63: 15.
Deze spreekwijze behoort tot die zoutelooze en lichtzinnige spelingen met bijbelklanken, waarvan wij bij dit onderzoek al meer voorbeelden hebben aangetroffen, en waartoe het onverstandig en overdadig gebruik, dat vele predikanten in vroeger tijden van bijbelsche, bepaald van oudtestamentische uitdrukkingen maakten, van zelf aanleiding gaf. Het was bij de Israëlieten zeer gewoon om ’s menschen ingewanden d.i. het binnenste zijns lichaams als den zetel zijner gemoedsaandoeningen voor te stellen, en dus heftige gemoedsbewegingen met bewegingen des ingewands te vergelijken; de uitdrukkingen met innerlijke ontferming bewogen, innerlijk ontroerd, vertaald, geven daarvan bewijs, vgl. b.v. Paulus’ brief aan Filemon vs. 7 en vele andere plaatsen. Zoo wordt o. a. door Jesaja 16: 14 gezegd dat zijn ingewand rommelt over Moab als eene harp, anders gezegd dat hij trilt van aandoening, heftig ontroerd is over het ongelukkig lot dat Moab wacht.
Wat de Israëlieten aan een mensch toeschreven, dat brachten zij ook op den Allerhoogste over en kenden Hem niet alleen vinger en neus toe, maar ook ingewand; zoo lezen wij b.v. Jes. 62: 15 deze vraag van den profeet aan God: “waar zijn uw ijver en uwe mogendheden, o Heer! het gerommel uws ingewands en uwer barmhartigheden? d.w.z. waar is, o God! uwe innerlijke ontferming, uw diep medelijden, uwe teedere barmhartigheid? zij houden zich voor mij in.” Deze en dergelijke uitdrukkingen, b.v. op algemeene bededagen vernomen, wekten den spotzucht van lichtzinnige kerkgangers op en verleidden hen om, wanneer deze of gene door het opborrelen van lucht in zijne ingewanden gekweld werd of aan eene natuurlijke behoefte moest voldoen, de aanstonds vermelde onkiesche zinspeling op bijbelsche spreekwijzen te gebruiken.
