Chronische loodvergiftiging; dankt zijn naam aan de Romeinse god Saturnus.
Saturnus, de mythologische godheid wiens feest de saturnalia op 17 december viel, werd reeds vroeg met de Griekse god Kronos, een van de reuzenzonen (Titanen) van Gaia en Uranus, geïdentificeerd. Hij zou uit Griekenland naar Latium gevlucht zijn en daar landbouw en voorspoed gebracht hebben (de regering van Saturnus is de gouden eeuw). Saturnus huwde met Ops. de 'Moeder der goden’ en moeder van de gehele levende natuur. Saturnus gold als de god van de rijkdommen van de aarde (waaronder het lood).
Tot de grote prestaties uit de Oudheid rekent men liet door de Romeinen ontworpen ingenieuze waterleidingsysteem. Aangezien voor de pijpleidingen meestal lood gebruikt werd, kan het niet anders dan dat veel burgers in het uitgebreide Romeinse rijk de heftige kolieken, een van de verschijnselen van een chronische loodvergiftiging, aan den lijve ondervonden hebben. Een van de eerste beschrijvingen van deze intoxicatie wordt toegeschreven aan Nicander (185-135 v. Chr.), priester van Apollo in Klaros (loni). In 1757 merkte de in Amsterdam werkende Zwitserse arts Theodore Tronchin (1709-1781) op, dat de in Amsterdam voorkomende kolieken door het loodhoudende drinkwater veroorzaakt werden. Tien jaar later ontdekte de Engelse arts George Baker dat dergelijke kolieken, die regelmatig bij boeren in Devon optraden, te wijten waren aan het drinken van door lood verontreinigde cider.
De Spaanse schilder Francisco Goya (1746-1828) is wellicht een van de beroemdste patiënten met loodvergiftiging. Door het royale gebruik van loodwit (basisch loodcarbonaat) bevattende verf zou Goya een chronische lood-intoxicatie opgedaan hebben, waardoor vele, zo niet alle, ziekteverschijnselen (o.a. die van depressie) van de schilder verklaard kunnen worden.
