Bijbelse encyclopedie

Prof. dr. F.W. Grosheide (1950)

Gepubliceerd op 17-04-2025

KOPEREN ZEE

betekenis & definitie

Dicht bij het brandofferaltaar, iets naar het ZW., stond in het Voorhof des Tempels de k. Waarschijnlijk is het juister te spreken van bronzen zee; (brons is door toevoeging van tin verhard koper).

De zee was geheel rond; de omtrek een zuivere cirkel. Er is sprake van een middellijn van 10 el (dus ongeveer 5 ¹/₂ m); de dikte van de rand was een handbreedte (dat is dus ongeveer 8 ¹/₂ cm). De omtrek aan de bovenkant is 30 el; de middellijn van het bekken wordt opgegeven als 10 el; dan zou de omtrek 3 ¹/₇ × 10 el = 31,416 el moeten wezen; misschien moet men daarom de middellijn rekenen van de binnenkant af. Volgens 2 Kron. 4 : 5 was de inhoud 3000 bath; naar 1 Kon. 7 : 26 echter 2000 bath (1 bath = 36,44 l). Nu was de k. 5 el hoog, 1 Kon. 7 : 23. Indien wij aannemen, dat de el was 0.525 m; en wij werken met de gegevens dat de doorsnede bedroeg 10 el = 5.25 m en de hoogte 5 el = 2.625 m, en voorts de bath stellen op 36.44 l, dan is de inhoud van de k.:als het een halve bol was 1039.6 bath

als het een cylinder was 1559.4 bath

Er is echter in de laatste jaren de opvatting verdedigd, dat de bath ± 22 l inhield; in dat geval was de inhoud:

als het een halve bol was ongeveer ⁵/₃ × 1039.6 = ± 1730 bath

als het een cylinder was ⁵/₃ × 1559.4 = ± 2599 bath

Misschien is het getal 2000 in de tekst een rond getal, waarmee de schrijver wil uitdrukken, dat de inhoud aanmerkelijk dichter bij de 2000 dan bij de 1000 bath stond. Joodse verklaarders lossen de moeilijkheid op, door aan te nemen, dat de k. van onderen vierkant, van boven rond was; de middellijn van de cirkel is dan gelijk aan de zijde van het vierkant en de inhoud wordt dus groter dan bij een cylindervormig vat.

Onder de bovenrand, die als een leliekelk omgebogen was, waren versieringen; de St.Vert. spreekt 1 Kon. 7 : 24 van „knoppen”; Prof. v. Gelderen „kolokwinten” (wilde augurken) ; A. v. Selms bij 2 Kron. 4 : 3 „bloemkelken”; hij denkt aan geopende bloemen, ongeveer 5 cm doorsnede; een bloemkelk op een drievoet in Oegarit kan er een voorstelling van geven. Er kwamen er 10 op 1 el, dus 300 op heel de omtrek, dat is 600 op beide rijen tezamen. — De k. werd gedragen door 4 groepen van 3 runderen (nl. naar elk der 4 windstreken 3). Gewoonlijk stelt men het voor, dat de runderen stonden, maar omtrent de lichaamshouding van die runderen geeft de tekst geen aanwijzing. 2 Kron. 4 : 6 staat, dat „de k. was voor de priesters om zich daarin te wassen”. Bedoeld zal wellicht zijn: „om zich daarmee te reinigen”; dat dus het water voor de reiniging uit de k. werd genomen. Waar dat water vandaan kwam? Men zegt wel, dat dit water afkomstig was uit de z.g. Salomonische vijvers ten ZW. van Bethlehem, waarbij men dan aanneemt, dat deze waterwerken in de Salomonische tijd zijn aangelegd, welk water dan door middel van een waterleiding naar Jeruzalem en de tempel zou zijn gevoerd. Over de symbolische betekenis van de k. en van de runderen geeft de Bijbel geen aanwijzing. Stellig is het onjuist, om zich voor te stellen, dat de k. de hemeloceaan voorstelde, de 12 runderen de sterrenbeelden van de ecliptica of dierenriem, en dat deze een dam zou wezen tegen de hemeloceaan. Israël heeft vijandig gestaan tegen mythologische voorstellingen. De plaatsing bij het brandofferaltaar wijst er op, dat hier een waterreservoir was voor de wassingen der priesters en van „alwat bij het brandoffer behoorde”, 2 Kron. 4 : 6. Waarschijnlijk kreeg men hieruit ook het „ijverwater”, het heilige water van Num. 5 : 17, omdat er geen ander water in de voorhof was, en dat water, vanwege de afzondering in het heilige, terecht als heilig water beschouwd mag worden.

< >