cognitio extra ordinem
(ook: extraordinaria cognitio), term uit het Romeins recht; buitengewone procesvorm, die sedert het begin van het Keizerrijk vanuit de provincie het formulaproces begon te verdringen. Anders dan in het formulaproces viel het cognitieproces niet in twee fasen uiteen. Voorts werd het vonnis niet uitgesproken door een particulier, maar door de keizerl...