staatswerkplaatsen voor wandtapijtfabricage, onder Lodewijk XIV in 1662 gesticht in het Parijse voorstadje St.Marcel, in 1667 uitgebreid tot een groter verband onder de naam Manufacture Royale des Meubles de la Couronne. De fabriek omvatte een vijftal tapijtweverijen met 250 arbeidsplaatsen.
De werkplaatsen waren 28 jaar volop in bedrijf met een bezetting van 19 haute lisse en 34 basse lissestoelen. Het bedrijf moest ten gevolge van de economische crisis van 1694 zijn produktie tijdelijk stopzetten, maar opende in 1699 opnieuw zijn poorten, en vervolgde zijn geschiedenis onder wisselende omstandigheden tot in de 20ste eeuw.De naam van de manufactuur gaat terug op een 15de-eeuwse familie van ververs die tot eind 16de eeuw in het voorstadje St.-Marcel hun werkplaats hadden. De leegstaande ververij werd in 1607 ingericht als weverij door de Vlamingen Frans van der Planken en Mare de Comans, twee tapijtwevers die door Hendrik IV waren aangetrokken om de noodlijdende Franse wand tapijtindustrie te helpen reorganiseren.
Bij de stichting van de Manufacture des Gobelins werden rond deze fabriek nog drie andere bedrijven opgenomen, t.w. de ateliers van Fouquet uit Maincy, van Raphaël de la Planche (zoon van Frans van der Planken) uit St.Germain-des-Prés en de ateliers uit het Louvre. De leiding van de Manufacture Royale de la Couronne berustte in handen van Charles Ie Brun, die verantwoording schuldig was aan Colbert, en na diens dood in 1683 aan Louvois. De opzet, het onderwerpen van alle elementen van het interieur van Versailles aan één algemene conceptie, werd een volledig succes, dat door andere vorsten in Europa met grote interesse werd gadegeslagen en nagevolgd.
Uit de eerste periode onder Le Brun dateren beroemde series, zoals Constantijn, Meleager, de Muzen, de Elementen, de Jaargetijden, Tuinierende putti, Alexander, De geschiedenis van Lodewijk XIV. Onder Louvois ontstonden de vele navolgingen van ontwerpen van Rafaël: Psyche. Triomfen der goden, Fructus belli (oorlogsbuit). Scipio, Jachten van Maximiliaan en de serie Les Indes.
Bij de heropening in 1699 werd de manufactuur onder de leiding van Jules Hardouin Mansart gesteld. De ontwerpen verliezen tijdens het Régence het monumentale, heroïsche karakter van de barok en het luchtige, speelse krijgt de overhand, voor het eerst speurbaar in de kartons van Charles Coypel voor diens serie Don Quichot, begonnen in 1714. In 1733 werd Jean Baptiste Oudry, directeur van de weverijen te Beauvais, aangetrokken als inspecteur. Onder hem ontstonden beroemde series als Jachten van Lodewijk XV, Geschiedenis van Esther en een tweede versie van Les Indes. De successen die François Boucher behaalde met zijn kartons voor de weverij van Beauvais leidden tot diens aanstelling als opvolger van Oudry (1755). Uit deze periode stammen de vele portretten van Lodewijk XV en diens gezin, van Maria Theresia en andere Europese vorsten.
Onder Lodewijk XVI worden vooral onderwerpen uit de geschiedenis gekozen, en verder ontstaan vanzelfsprekend veel ontwerpen gebaseerd op classicistische motieven. De tweede periode eindigt met de Franse Revolutie, die onder de bestaande collecties wandtapijten verschrikkelijk huishield. Tal van stukken werden verbrand om op een snelle manier aan het erin verwerkte goud- en zilverdraad te komen ; van andere werden de koninklijke emblemen weggesneden.
De derde periode zet in onder het Directoire, met een overvloed van revolutionaire thema’s en motieven en classicistisch heldendom. Na 1804 worden de militaire successen van Napoleon het hoofdthema, waarvan Napoleon, de Alpen overtrekkend van Jacques Louis David een bekend voorbeeld is. Na de sluiting van de Savonnerie in 1825 werden naast wandtapijten ook tapijten geproduceerd.
