Werkwijzen waarbij men een te behandelen product laat stromen in een richting tegengesteld aan die van de stof waarmede het product wordt behandeld. Vb. zijn:
(1) Tegenstroomwarmtewisselaar; hierin stroomt het te verwarmen medium tegen het verwarmende medium in.
(2) Tegenstroomdroger; het te drogen materiaal wordt door een droger getransporteerd, het droogmedium (b.v. warme lucht) stroomt in tegengestelde richting door de droger.
(3) Uitwassen en extraheren in tegenstroom; wasvloeistof of extractiemiddel bewegen zich tegen de te behandelen materialen in.
(4) Bij rectificatie wordt eveneens in tegenstroom gewerkt; de opstijgende damp komt in contact met de naar beneden stromende vloeistof.
Bij vele werkwijzen heeft het tegenstroomprincipe grote voordelen doordat het maximaal te bereiken effect dichter wordt benaderd. Als b.v. in geval (1) een te verwarmen vloeistof reeds bijna de temp. van het verwarmende medium heeft bereikt, dan kan dit laatste slechts effect sorteren als het nog zijn hoogste temp. heeft, maar niet meer als het reeds een deel van zijn warmte heeft afgestaan. Tegenover dit principe staat de gelijkstroomwerkwijze. Andere methoden zijn kruisstroom, dwarsstroom e.d.