luizen, vormen een afzonderlijke insectenorde. Zij leven ectoparasitisch op mens en warmbloedige dieren.
Ze zijn klein, geheel ongevleugeld, weinig gepigmenteerd, met stekende en zuigende monddelen, met een sterk ontwikkeld, eendelig klauwtje, waarmede zij zich vasthechten in de beharing van de gastheer. Slechts één fam., Pediculidae, luizen, met een aantal soorten. Zij leggen langwerpige eieren, z.g. neten, die vast gekit worden aan een haar of aan de vezels van de kleding. Bekend zijn Pediculus humanus L. ( - capitis DEO.), de hoofdluis, en P. vestimenti NITZSCH, de kleerluis, beide uiterst nauw aan elkaar verwant, de eerstgenoemde echter uitsluitend in het hoofdhaar, de tweede in de kleding van de mens levende. Phthirius pubis L. bij de mens in de beharing van de genitaliën.
Haemalopinus suis L., de varkensluis, bij het varken, de grootste soort; andere soorten H. bij verschillende huisdieren. de kleerluis is zowel in Ned. als in Indon., althans onder normale omstandigheden, vrij zeldzaam, de hoofdluis daarentegen is algemener. De kleerluis is berucht, vooral in oorlogstijd als overbrengster van een gevaarlijke virusziekte bij de mens, de z.g. vlektyphus.
Bestrijding thans zeer effectief door middel van DDT-preparaten, waardoor de vroeger gebruikelijke ‘ontluizingen’, b.v. van soldaten en verplaatste personen, alsmede van hun kleding, overbodig zijn geworden. Kledingsstukken, met DDT geïmpregneerd, geven gedurende enige tijd beschutting tegen kleerluis. Deze resultaten hebben ertoe bijgedragen DDT spoedig wereldbekend te maken.