Lexicon Aardrijkskunde

Onbekende auteur (1983)

Gepubliceerd op 24-05-2021

Cyprus

betekenis & definitie

officiële naam Kypriaki Dimokratfa, Kibris Cumhuriyeti

oppervlakte 9 251 km2

inwoners 629 000

hoofdstad Levkosia (Nicosia)

staatsvorm republiek

staatshoofd Spyros Kyprianou

reg. leider idem

officiële taal Grieks; Turks

religies orthodoxe Kerken, moslems

munteenheid Cypers pond

BNP/hoofd US$ 3 560

lid van VN, UNESCO, UNCTAD, WHO, FAO, ILO, ECE, Brits

Gemenebest, Raad van Europa, GATT, IMF, Wereldbank

Landschap en klimaat

Het eiland Cyprus ligt in het uiterste oosten van de Middellandse Zee, ca. 60 km ten zuiden van Turkije en 170 km ten westen van Syrië. De naam is afgeleid van het Oudgriekse kupros (koper). Het Kyreniagebergte (tot ca. 1000 m) in het noorden en het Troödosmassief (hoogste punt: Olimbos, 1952 m) in het zuiden omsluiten de vlakte van Mesaoria, het vruchtbaarste deel van het eiland. C. heeft een Middellandse-Zeeklimaat (gemiddelde temperatuur in januari 10°C; juli 28°C, maximum 40°C). De neerslag, die vooral in de winter valt, bedraagt in de centrale vlakte ca. 350 mm, aan de kusten ca. 500 mm en in het westelijk berggebied tot ca. 750 mm. Twintig percent van het eiland is bebost, voornamelijk met dennen.

Sociale gegevens

De bevolking bestaat voor 80% uit Grieks-Cyprioten en voor 18% uit Turks-Cyprioten, aangevuld met een Armeense minderheid. De Turken wonen volledig in het noorden, de Grieken in het zuiden. Van de bevolking van 15 jaar en ouder kan ca. 80% lezen en schrijven.

Economische gegevens

De landbouw is van groot belang: in de vlakten worden granen, aardappelen en citrusvruchten verbouwd, op de hellingen druiven en olijven. De veeteelt is van ondergeschikt belang. De economie draait echter vooral op de export van ijzererts, koper, chroom en asbest. De industrie, verwerkt voornamelijk landbouwprodukten. Het toerisme, van oudsher van groot belang, is sinds 1975 sterk teruggelopen. Aan de zuidkust bevinden zich twee bases.

Geschiedenis

Door zijn strategische ligging is Cyprus herhaaldelijk veroverd, o.a. door Romeinen, Byzantijnen en Turken. Na WO I lijfde Engeland het eiland in. De Grieks-Cyprioten waren voor vereniging met Griekenland (Enosis-gedachte) en via het ondergrondse leger EOKA o.l.v. de Griekse kolonel Grivas werden terreuracties uitgevoerd.

In 1960 werd Cyprus echter een zelfstandige republiek met aartsbisschop Makarios als president. In 1974 pleegde de EOKA (gesteund door Griekenland) een staatsgreep die door Turkije werd beantwoord met een bezetting van het noorden. Sinds die tijd is Cyprus verdeeld. De Grieks- Cyprioten erkennen Spyros Kyprianou en de Turks-Cyprioten Rauf Denktash als president.

In 1982 werden de betrekkingen tussen beide delen beter, toen Denktash instemde met één vlag, één volkslied, één nationaliteit en één munteenheid. Wat dit laatste betreft, de Turken keken met steeds schevere ogen naar het meer lid van welvarende Griekse deel van het eiland.

< >