(Fr. idem) Hoofdplaats van Smallingerland, tussen 1954 en 1974 snelst groeiende plaats van Friesland. Begunstigd door Rijksstimuleringsmaatregelen groeide Drachten in de jaren ’50 en ’60 uit tot een centrum voor geheel O.
Frl. en een deel van W. Groningen.
In tegenstelling tot andere, snelgroeiende centra in Frl. bleef de bevolking overwegend Fr.talig. Van groot belang was de vestiging van Philips in het begin van de jaren ’50.
Dit bedrijf heeft in Drachten 2500 werknemers en is daarmee het belangrijkste van Frl. De groei van de plaats ging aanvankelijk ten koste van het karakter: het dorp werd binnen enkele jaren uitgebouwd tot stad.
De „dwersfearten” verdwenen, verkeersverbindingen, aanvankelijk met Heerenveen en Groningen, later met Leeuwarden, werden uitgebreid. In de tweede helft van de jaren ’60 en erna kwam het accent, naast een verdergaande uitbreiding, te liggen op verbetering van de sociaal-culturele structuur.
Belangrijk hierbij was de stichting en voortdurende vernieuwing van →De Lawei, dat uitgroeide tot het belangrijkste culturele centrum van Frl., waar directeur R. Oostra vele initiatieven nam.Economie Behalve de sector elektrotechniek zijn de volgende sectoren van belang: tabaksverpakking, rubber, timmerfabrieken, landbouwwerktuigen, metaal, frites, papier, weg- en waterbouwmaterialen, confectie, matrassen, asfalt, drukwerk, zuivel, carosseriebouw.
In Drachten bijna 300 winkels, 18 snackbars, 11 restaurants, 4 chinees-indische rest., 18 bars, 6 stomerijen en wasserettes, 12 kappers, bioscoop, streekmuseum, 3 hotels.
Sport:
14 voetbalvelden, 1 honkbalveld, 6 tennisbanen, 9 korfbalvelden, athletiekcentrum, binnenmanege, 4 hockeyvelden, drafbaan, 23 gymnastieklokalen, kaatsterrein, 2 sporthallen, verwarmd openluchtzwembad, overdekt instructiebad, overdekt 50m-bad, 2 sauna’s, jachthaven, 2 ijsbanen. Onderwijs: LTS’en, MTS, Lagere agrarische school, MLS, avondhandelsscholen, middenstandsavondschool, muziekschool, verkeerstuin, diverse BLO-scholen: 2 LOM-scholen, 2 scholen voor debiele kinderen, 1 school voor zwakzinnigen en een school voor slechthorenden; 2 huishoudscholen, 2 LEAO-scholen, 3 MAVO-scholen, 2 scholengemeenschappen VWO/HAVO, 1 gemeentelijke opleidingsschool voor kleuterleidsters (in 1974 acties om opheffing te voorkomen), 2 Ped. Academies. Er is in Drachten ook een zwakzinnigeninrichting Huize Maartenswouden; verder bejaardencentra, centrum voor hulpbehoevende bejaarden, dienstencentrum, tientallen bejaardenwoningen, jeugdcentrum, ziekenhuis Nij Smellinghe.
Bezienswaardigheden Ned. Herv. kerk (1743) aan Zuidkade met gebrandschilderde ramen van Jurjen en Ype Staak, Doopsgezinde Vermaning (1790), Museum It Bleekerhûs. Diverse beelden in het centrum. In Drachten is een carillon (z. aldaar). Kinderboerderij.
Het uitbreidingsplan De Trisken werd, na verzet van de bevolking, in 1973 afgekeurd door G.S. van Frl.
Bevolking: (1954) 11.052; (1959) 15.905; (1964) 21.752; (1969) 28.972; (1974) 35.092 (1 maart). Lit.: Drok, drok Drachten (meerdere auteurs, 1970).
