Encyclopedie van de Zaanstreek

Eindredactie Jan Pieter Woudt & Klaas Woudt (1991)

Gepubliceerd op 02-10-2020

Waarheid, de

betekenis & definitie

Voormalig landelijk dagblad van uitdrukkelijk communistische strekking, voortzetting van een al vroeg in de Tweede Wereldoorlog ontstaan verzetsblaadje. Dit heette in de Zaanstreek eerst ‘De Vonk’ (september 1940) en kreeg vervolgens (begin 1942) in navolging van het Amsterdamse voorbeeld de naam De Waarheid.

Dat dit verzetsblad zo vroeg ontstond, was vooral het gevolg van de vooroorlogse oriëntatie der communisten, die zich toen al concentreerden op de strijd tegen het fascisme in Duitsland, Italië en Spanje. De Waarheid heeft bijvoorbeeld bij de ➝ Februaristaking in 1941 in belangrijke mate het verzet tegen de Duitse bezetting aangewakkerd. Later waren ook niet-communisten bij het illegale blad betrokken. De organisatie (de Waarheidgroep) nam in kracht toe en was bijvoorbeeld ook betrokken bij hulp aan de onderduikers en de (ondergrondse) verspreiding van voedselbonnen. Landelijk, ook in de Zaanstreek, hebben betrokkenen bij de Waarheid-groep het leven verloren. Zie ook: ➝ Tweede Wereldoorlog 3.

Na de oorlog is De Waarheid enkele tientallen jaren als redelijk goed georganiseerd en geredigeerd landelijk dagblad verschenen. Een speciale Zaanse editie werd uitgebracht. De Waarheid had een kantoor aan de Nicolaasstraat, waar een streekredactie en een eigen advertentie/aquisitie-afdeling waren gevestigd. Door de ver doorgevoerde ideologische strekking kwam de krant echter in een isolement. De steeds afkalvende belangstelling voor en aanhang van het communistische gedachtengoed maakten verdere exploitatie tenslotte onmogelijk. De Waarheid is eindjaren ’80 opgeheven, nadat eerst nog gepoogd werd de krant als weekblad voort te laten bestaan.

De Zaandammer M. ➝ Bakker was aanvankelijk streekredacteur, later lid van de centrale redactie en van 1953 tot 1957 hoofdredacteur. De latere Waarheid-directeur Gerard Pothoven werkte enige tijd in de Zaanstreek als streekredacteur.