Nieuwe Groninger Encyclopedie

P. Brood, A.H. Huussen en J. van der Kooi (1999)

Gepubliceerd op 20-09-2021

Prijsvorming

betekenis & definitie

Wijze waarop prijzen van landbouwproducten tot stand komen. Van groot belang hierbij is het Europese markt- en prijsbeleid.

Dit stoelt op het verdrag van Rome (1957). Artikel 39 uit dit verdrag stelt dat de prijzen van landbouwproducten zodanig dienen te zijn dat enerzijds de productiviteit wordt bevorderd (art. 39a), anderzijds de boerenbevolking een passende levensstandaard wordt geboden (art. 39b). Hiertoe werd een stelsel van marktordening in het leven geroepen. Landbouwcommissaris S.L. Mansholt was daarvan de voornaamste architect. De vaste hoge prijzen van deze zogeheten marktordeningsproducten (graan, melk) zorgden echter voor overproductie.

Zo ontstonden de zogenoemde melkplassen en boterbergen. In de melkveehouderij werd de productie in 1984 beperkt door invoering van de quotering via de ‘superheffing’. Na aanvankelijk grote bezwaren leerden boeren toch te leven met minder produceren tegen stabiele prijzen. In de akkerbouw ging de overproductie (met name van granen en fabrieksaardappelen) door tot begin jaren ’90. Toen werden onder invloed van GATT- (later WRO-) onderhandelingen de prijzen sterk neerwaarts bijgesteld. Dit leidde tot felle protesten, wegblokkades en grensversperringen.

Kilometerslange trekkercolonnes trokken op naar de residentie. Een speciaal fonds voor herstructurering van de akkerbouw kon niet voorkomen dat de ingeslagen weg naar prijsdalingen werd voortgezet.

< >