Hamartia

betekenis & definitie

Hamartia betekent letterlijk: ommekeer. Eén van de centrale begrippen uit Aristoteles Poetica (ong. 335 v.Chr.). Hamartia komt van het Griekse hamartanein wat dolen, doel missen betekent. Hamartia is een tragisch karakterdefect, of beoordelingsfout. De term wordt gebruikt om het moment aan te duiden waarop de hoofdpersoon van de tragedie tot het inzicht komt dat hij op het verkeerde spoor zit met de keuzes die hij voordien maakte hoewel hij die maakte juist om rampspoed af te wenden. Een illustratief voorbeeld is de tragedie van Oidipoes, die om het orakel van Delphi dat voorspelde dat hij zijn vader zou vermoorden en met zijn moeder zou slapen, te loochenstraffen bij zijn ouders wegtrekt (hoewel die zonder dat hij dat weet, zijn stiefouders zijn). Hij ontmoet op zijn zwerftocht de koning van Thebe, die zijn echte vader is, en vermoordt hem, en trouwt bij aankomst in Thebe met de koningin, zijn eigenlijke moeder. Op het moment dat hij beseft wat hij heeft gedaan (hamartia) steekt hij zich de ogen uit. Het medelijden van de kijker met Oidipoes zuivert diens emoties (katharsis).