Historische collectie Nederland

Rijksdienst voor het cultureel erfgoed (2019)

Gepubliceerd op 13-06-2019

rolluiken

betekenis & definitie

Rolluiken zijn klassieke zonweringen die in het tweede kwart van de 19de eeuw zijn ontwikkeld. De eerste typen en soorten werden in het buitenland ontwikkeld, maar ná ca. 1900 was ons land genoeg in staat ze zelf te produceren. Tegenwoordig kennen wij metalen rolluiken, maar vóór ca. 1950 werden uitsluitend houten rolluiken geleverd.

Voor een goede geleiding van de geprofileerde latten of metalen strips zijn lopers langs het kozijn essentieel. Een kenmerk van de rolluiken is dat de samenstellende onderdelen van het luik zelf goed en dicht op elkaar uitsluiten. De toepaste geprofileerde onderdelen laten aanzienlijke verschillen zien.

Net als de andere typen is dit type zonwering steeds meer geperfectioneerd. Kleine rolluiken kon men bedienen met de hand middels een rolband. Grotere en zwaardere rolluiken werden met een windwerk bediend.

Later in de tijd kwam de mogelijkheid van elektrische bediening.

Rolluiken worden aan de buiten- of aan de binnenzijde geplaatst. De rolluikkast of rolkast zal in het ene geval boven aan de buitenzijde en in het andere geval boven aan de binnenzijde van het kozijn worden aangebracht, terwijl de bediening alleen aan de binnenzijde mogelijk is.

Buiten zal in de meeste gevallen de kast -gezien zijn binnenwerk en de afmeting van de negge- buiten het gevelvlak uitsteken. Aan de binnenzijde kan de kast zijn weggewerkt in de betimmeringen. Er zijn ook toepassingen bekend waar de rolkast beneden het kozijn is geplaatst. (Historische zonwering / B.H.J.N.

Kooij, RCE Brochure, Amersfoort, 2012)