Het pneumatisch orgel is een orgel waarbij het speelsysteem geheel of gedeeltelijk functioneert door geperste lucht. Dit systeem doet zijn intrede vanaf de 2e helft van de 19e eeuw. De speel- en registerventielen worden in werking gesteld door membranen die niets anders zijn dan kleine balgen die zich met lucht vullen op het ogenblik dat een toets of registerwipper, die daartoe verbonden is met een loden buisje, wordt ingedrukt.
Het vacuümsysteem werkt net andersom : de membranen staan onder druk en ledigen zich pas wanneer een toets wordt ingedrukt. Bepaalde mechanische orgels maken gebruik van dit pneumatische systeem voor de registertractuur. (Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed)
