Historische collectie Nederland

Rijksdienst voor het cultureel erfgoed (2019)

Gepubliceerd op 13-06-2019

metseltroffels

betekenis & definitie

De metselaar gebruikte vroeger een troffel met een punt aan de voorzijde. Als zodanig komt hij al als steenhouwersmerk voor in de 12de eeuw. Zo is hij ook weergegeven in het beeldhouwwerk, dat het poortje van het Sint-Barbaragilde aan de Waag in Amsterdam van 1619 omzoomt.

De troffel is voorzien van een haaks naar boven geplaatste steel, die enkele centimeters boven het blad iets schuin omhoog omgebogen is en een houten handvat heeft. Ook komen op afbeeldingen troffels voor met afgeronde hoeken aan de achterkant. Tegenwoordig bestaat de troffel uit een enigszins driehoekig stalen blad met een ronde voorzijde en een rechte achterkant.

Aan die achterkant steekt een metalen stift omhoog en daaraan zit iets hellend ten opzichte van het blad van de troffel een houten handvat. De afmetingen van het blad zijn ongeveer 10 x 18 cm. De ene zijde is wat sterker afgerond dan de andere.

Naar gelang de metselaar rechts- of linkshandig is, zit die sterker gebogen zijde aan de linker of rechter zijde. Andere namen: truffel, truifel, truweel (Zuid-Nederlands).