Historische collectie Nederland

Rijksdienst voor het cultureel erfgoed (2019)

Gepubliceerd op 13-06-2019

hakscheven

betekenis & definitie

(Zaans) In koren- en pelmolens. Om, nadat de pelkuip en de spelspil waren verwijderd, de pelsteen op te kunnen hijsen met een takel, moest het spoorwiel meestal eerst worden verdraaid: vaak zaten de armen van dat wiel precies boven de plek waar de takel moest worden gehangen. De onderste roe werd daartoe wat teruggetrokken waardoor de wieken wat scheef kwamen te staan, zoals de tegenwoordige 'vreugdestand': de bovenste wiek iets voor het hoogste punt, gezien in de draairichting.

Dit gebeurde ook als het niet noodzakelijk was. Iedereen in de omgeving kon dan zien dat de stenen werden gescherpt. In Twente werd de molen op zondag in deze stand geplaatst en men noemde het dan ook de zondagsstand.