Homeostase is het constant houden van het interne milieu van een meercellig organisme, ondanks veranderingen in de omgeving.
Door homeostase kan een organisme zijn interne milieu zo optimaal mogelijk houden, zodat de cellen in zijn lichaam kunnen overleven, ondanks dat de omgeving verandert. Dit ‘interne milieu’ is het weefselvloeistof tussen je cellen en het bloed in je bloedvaten. De omgeving is alles buiten het organisme. Processen die gecontroleerd worden door homeostase zijn onder andere temperatuur (bij warmbloedige dieren) en vochthuishouding, maar ook zuurtegraad, zuurstofgehalte of de bloedsuikerspiegel.
Op verschillende plekken in het lichaam zitten cellen die veranderingen in het interne milieu registreren. Via communicatie met het zenuwstelsel komt er een tegenreactie op gang. Dit gaat meestal via de hypothalamus in je hersenen. Deze kan reageren door hormonen af te geven, of signalen via de zenuwen te sturen naar de organen die moeten worden aangezet om een reactie te geven.
In andere gevallen worden je hersenen buiten beschouwing gelaten, bijvoorbeeld bij je bloedsuikerspiegel. Wanneer je net gegeten hebt, zit er veel glucose in je bloed. Deze grote hoeveelheid zet cellen in je alvleesklier direct aan tot het produceren van het hormoon insuline. Insuline zorgt ervoor dat het glucose in de lever omgezet wordt tot glycogeen en dat je cellen meer glucose gaan opnemen. Dit zorgt voor een daling van glucose in je bloed naar normale waarden. Hierdoor stopt dan ook de productie van insuline.
