Een referendum of volksraadpleging is een stemming waarin de burgers van een democratische rechtsstaat de mogelijkheid hebben om invloed uit te oefenen op de wetgeving, bepaalde besluiten of andere zaken van algemeen belang van een bepaalde overheid.
Er zijn verschillende soorten referenda. Een raadplegend referendum is bedoeld om de mening van burgers te vragen. Ook hebben burgers soms de mogelijkheid om een wetsvoorstel van bijvoorbeeld het parlement tegen te houden. Dit is een voorbeeld van een correctief referendum. Tot slot wordt het keuzereferendum onderscheiden.
Bij deze volksstemming wordt burgers een keuze voorgelegd zoals dat het geval is bij een burgemeestersreferendum of voor twee verschillende bouwplannen. Een referendum kan zowel bindend als niet bindend zijn. De uitkomst van een bindend referendum wordt (als eventuele vereisten van minimale opkomst zijn gehaald) direct overgenomen, een niet bindend referendum is vooral een belangrijke overweging bij een besluit, maar hoeft niet overgenomen te worden.
