Heterdaad is een begrip uit het strafrecht en heeft betrekking op een situatie waarin het strafbare feit daadwerkelijk kan worden waargenomen door burgers. Ingevolge artikel 53 en 54 van het Wetboek van Strafvordering kan er sprake zijn van een aanhouding bij of buiten heterdaad.
Een voorbeeld is indien een verdachte in een warenhuis besluit bepaalde goederen mee te nemen zonder deze af te rekenen. In dat geval is er sprake van diefstal. Artikel 53 van het Wetboek van Strafvordering heeft iedere burger het recht gegeven om in een dergelijke situatie in te grijpen. Iedere burger is namelijk gerechtigd de verdachte aan te houden (dit wil zeggen: vasthouden op gepaste wijze), om de verdachte vervolgens over te dragen aan de politie of een andere bevoegde opsporingsambtenaar. De wetgever heeft de heterdaadsituatie op deze wijze in artikel 53 van het Wetboek van Strafvordering geregeld om er voor te zorgen dat een verdachte niet kan ontsnappen bij het plegen van enig strafbaar feit. Het is immers voor de politie niet altijd mogelijk om aanwezig te zijn om de verdachte hoogstpersoonlijk aan te houden. Bij aanhouding buiten heterdaad is niet iedere burger bevoegd de verdachte aan te houden, wat staat geregeld in artikel 54 van het Wetboek van Strafvordering.
