Tot de meest gezochte woorden op ENSIE behoorde deze week het woord bangalijst. Voor wie het nieuws heeft gevolgd, was dit geen verrassing.
Onlangs werd immers bekend dat bij het Utrechtsch Studenten Corps (USC) een lijst was rondgegaan waarin vrouwen worden beoordeeld op hun uiterlijk en seksuele prestaties. Voor de goede orde: het USC is momenteel de enige studentenvereniging in Nederland waar uitsluitend mannen lid van kunnen worden.
De bangalijst – zo meer over dit woord – was gemaakt in PowerPoint en bevatte naast foto’s, adressen en telefoonnummers een rubriek ‘eigenschappen’. De Utrechtse Internet Courant (duic.nl) citeerde hieruit. Er waren typeringen in te vinden als ‘ordinair, wel lekker geil’, ‘lekker ordinair’, ‘dom’, ‘moet make-up op hebben’, ‘heeft wel een vriend, maar dat is een rare knor dus lekker boeie’, ‘kan wel lekker flirten’, ‘heeft vrij lekker kontje’ enzovoorts. En dat dus steeds met foto, telefoonnummer en adres erbij.
Hoe je het in hemelsnaam in je hoofd haalt om zo’n ‘grietenpresentatie’ (zoals zij het noemden) te verspreiden, is mij een raadsel. ‘Is niet kwaad bedoeld, zie het als een geintje’, is natuurlijk geen excuus. Ik denk dat veel mannelijke studenten het opeens een stuk minder geinig zouden vinden als zij zelf op zo’n lijst zouden staan. Zeker als je bedenkt dat gegevens die zijn verspreid via sociale media een lang leven beschoren zijn.
Straattaal
De jongste definitie van bangalijst op ENSIE is gemaakt door ChatGTP. ‘Een “bangalijst” is een lijst waarop namen van vrouwelijke studenten staan die worden beschuldigd van promiscue gedrag. Deze lijsten kunnen zowel fysiek als online binnen studentengemeenschappen circuleren, en worden vaak gebruikt als middel om vrouwen te vernederen. Ze dragen bij aan een cultuur van slut-shaming en victim-blaming, waarin vrouwen worden gestraft voor hun seksualiteit.’
Dit lijkt mij een vrij adequate definitie, hoewel er enkele nuanceringen mogelijk zijn. Zo worden bangalijsten niet alleen verspreid onder mannelijke studenten. Dit gebeurt of gebeurde ook op middelbare scholen. Sterker, het woord bangalijst kwam in 2012 in het nieuws nadat er op enkele scholen in Amsterdam dergelijke lijsten waren verspreid. Onder de kop ‘Jongerenfenomeen over top tien grootste sletten’ schreef het Algemeen Dagblad toen: ‘Een nieuw jongerenfenomeen duikt op: de bangalijst. Scholieren sturen elkaar lijsten door van een top tien met daarop meisjes die volgens hen de grootste sletten zijn. Regelmatig met een toevoeging over hoe makkelijk het meisje zou zijn (doet het voor lipgloss) of wat ze doet (stuurt naaktfoto’s).’
Dit krantenbericht bevat ook de herkomst van dit woord, dat doet denken aan de bunga-bungafeestjes van de Italiaanse premier Berlusconi. Banga blijkt in straattaal ‘slet’ te betekenen. Het gaat terug op het Sranantongo, het Surinaams. De definitie van bangalijst in de Dikke Van Dale luidt: ‘Via internet verspreide ranglijst van meisjes die er een losse seksuele moraal op na zouden houden’.
Intens domme corpsbal
Of er inmiddels op scholen nog steeds van dergelijke lijsten rondgaan, is mij niet bekend. Indertijd werd er door schoolbesturen hard tegen opgetreden. Onder mannelijke studenten blijven die lijsten populair. In 2016 dook bij de Groningse studentenvereniging Vindicat zo’n lijst op met de namen van 23 vrouwen. En in 2021 nogmaals, nu met de namen van zo’n honderd vrouwelijke leden met daarbij schunnige opmerkingen.
De maker, een lid van de vereniging, werd toen voor onbepaalde tijd geschorst. In de berichtgeving wordt zijn naam niet genoemd. Dat verbaast mij. De privégegevens van de vrouwen liggen op straat, de identiteit van de maker wordt beschermd. Een tamelijk adequate maatregel tegen het verspreiden van dergelijke achterlijke lijsten lijkt mij de waarschuwing: als je dit doet, verspreiden we via sociale media je foto + naam + adres + je telefoonnummer. En met als meest in het oog springende eigenschap: ‘Intens domme corpsbal’.
Zal juridisch wel niet mogen, maar dat zou dan ook moeten gelden voor die bizarre bangalijsten.
