Heeft men zich contractueel verbonden tot b.v. een leverantie, en men komt zijn verplichting niet na, dan kan de andere partij vergoeding eisen van de daardoor geleden schade. Ook is er een aanspraak op schadevergoeding wanneer schade wordt veroorzaakt door iemands onrechtmatig optreden, b.v. door een aanrijding.
De schuldige moet dan betalen. Is deze een werknemer die onrechtmatig was opgetreden bij zijn dienstverrichting, dan kan men bij diens werkgever de eis om schadevergoeding indienen. De eigenaar van een dier is aansprakelijk voor schade die het dier veroorzaakt, de eigenaar van een gebouw voor de schade wegens van het gebouw neerstortende delen, althans bij constructiefouten of verzuim in onderhoud; zie ook particuliere verzekeringen. Ligt bij een onrechtmatig optreden, zoals bij verkeersfouten, de schuld ook bij de getroffene, dan kent de rechter geen volledige schadevergoeding toe.
