XYZ van Amsterdam

J. Kruizinga, Gerrit Vermeer (2002)

Gepubliceerd op 22-06-2018

Zaaier, De

betekenis & definitie

Zaaier, De - R.-k. kerk met twee hoge torens, die in 1928 op de Rozengracht werd gebouwd. Zij kwam in de plaats van de kerk met dezelfde naam op de Keizersgracht bij de Brouwersgracht, die van 1837 dateerde. De statie der paters jezuïeten had echter al in 1663 op deze plaats een schuilkerk* in het pakhuis waar de "Sayer" in de gevel stond. Deze naam ging eerst op de in 1837 gebouwde kerk en later op de kerk op de Rozengracht over. De priesters werkten veel in de Jordaan*.

Vandaar dat de nieuwe kerk dan ook daar gebouwd werd. Op dezelfde plek op de Rozengracht stond eerder het verenigingslokaal "Constantia" van de vrijdenkers. In De Zaaier werd op 31 okt. 1971 de laatste eucharistie gevierd. Met de sluiting van de kerk werd een onderdeel uitgevoerd van het uit 1968 daterende "Pastorale Plan Binnenstad Amsterdam". Daarin werden een nieuwe aanpak en herstructurering van de pastorale zorg beschreven, die onder meer de sluiting van De Zaaier noodzakelijk maakten. De katholieke erediensten werden voortgezet in de Piuskapel, Egelantiersgracht 159. Op 19 sept. 1974 vestigde de Nederlandse Tapijt Centrale zich in de voormalige kerk. In 1981 werd het gebouw ingericht als moskee. De bronzen kerkklokken "Maria" (132 kg) en "Ignatius" (735 kg), gegoten in 1948 bij de firma Eysbouts in Asten, werden in 1973 door de gemeente gekocht voor ƒ 4.235 en aangebracht resp. in de Nassaukerk en de oud-katholieke kerk in de Ruysdaelstraat.

LIT. H. Wartenbergh, Schuil-, zolder- en huiskerken der Jezuïeten, O.A. 1972, 168; Wim Tepe, XXIV paepsche vergaderplaetsen: schuilkerken in Amsterdam, 1984; D. Bos, Een rode burcht op de Rozengracht, O.A. 1999, 90.