XYZ van Amsterdam

J. Kruizinga, Gerrit Vermeer (2002)

Gepubliceerd op 22-06-2018

Vakbondsmuseum

betekenis & definitie

Vakbondsmuseum - Henri Polaklaan 9. In 1894 werd de Algemeene Nederlandsche Diamantbewerkersbond opgericht (ANDB*) na een succesvol verlopen wilde staking van duizenden diamantbewerkers. Henri Polak* was de energieke voorzitter van deze bond, die in 1895 besloot tot de bouw van een eigen onderkomen. H.P. Berlage* kreeg de opdracht tot het ontwerp van het gebouw.

In 1900 vond de opening plaats van het eerste vakverenigingsgebouw van Nederland, juist in een moeilijke periode voor de diamantindustrie, een gevolg van de Boerenoorlog in Zuid-Afrika waardoor geen ruwe diamanten konden worden ingevoerd. Na de Eerste Wereldoorlog begon de neergang van de Amsterdamse diamantindustrie, waardoor het aantal bondsleden drastisch afnam. In 1958 werd de bond opgeheven en het gebouw overgedragen aan de Metaalbedrijfsbond. Tenslotte werd het gebouw, ook wel bekend als de Burcht van Berlage, in 1986 bestemd tot vakbondsmuseum.

LIT. Gerrit Vermeer en Ben Rebel, d'Ailly's Historische Gids van Amsterdam, 1992, 449; Bas Stortenbeker, De Plantage, Kadijken en Oostelijke Eilanden, 1999.