Odeon, Singel 460, is een oud koopmanshuis, gebouwd in 1661 door Philips Vingboons* en oorspronkelijk "Nuerenburg" geheten. Het is een huis met rijke fagade en goed van proportie. Het is een typisch voorbeeld van een koopmanshuis: geschikt voor bewoning en voor de opslag van goederen. Dit is het duidelijkst aan de middenpartij van de gevel te zien. In 1838 is de eerste verdieping van het huis verbouwd tot een zaal voor muziek en voordracht (de naam Odeon, van het Griekse Odeion, betekent ruimte, waar de oden werden voorgedragen).
Voordat het huis verrees, heeft er de brouwerij "Het Lam" gestaan. Nog duidelijk is dit te zien op de achtergrond van Van der Helst's "De Schuttersmaaltijd*". Deze schouwburg annex concertzaal werd in 1871 gesloten om na een grondige verbouwing en restauratie - door particulieren bekostigd - als Odéon Theater op 3 okt. 1881 weer te worden geopend. Door de fraaie akoestiek kwamen opera's, muzikale komedies, cabaretvoorstellingen en muziekuitvoeringen er uitstekend tot hun recht. In het theater trad Eduard Verkade op met zijn legendarische Hamletvertol- kingen; Eduard Jacobs* en Koos Speenhoff brachten er hun pittige teksten. Daar vond ook de oprichtingsvergadering van het Concertgebouw plaats.
De Wagnervereniging* repeteerde er. Op 26 okt. 1982 werd aan de gevel van Odeon de Winkler Prins-plaquette aangebracht, die werd onthuld door de Amerikaanse consul in ons land. Deze eer kwam hém toe, omdat Singel 460 ooit het toneel was van besprekingen tussen de nieuwe republiek der Verenigde Staten en de Verenigde Republiek der Zeven Nederlandse Provinciën. Deze besprekingen, waaraan werd deelgenomen door John Adams, de tweede Amerikaanse president, leidden tot de eerste lening die de V.S. in hun 200-jarige geschiedenis van een natie kregen. In de jaren tachtig nam de hoeveelheid voorstellingen steeds verder af. In 1989 werden de activiteiten van de al voor de Tweede Wereldoorlog bestaande homo-dancing
D.O.K. (officieel: De Odeon Kelder, maar door Amsterdammers spoedig verbasterd tot De Oude Kringspier), beëindigd. Thans is het een uitgaanscentrum. Op 16 aug. 1990 brandde het pand op de gevel na geheel uit. Het is vervolgens zoveel mogelijk in de oude staat teruggebracht. Het beroemde plafond van de concertzaal met zijn rijke ornamenten is echter voorgoed verdwenen.
LIT. G. Vermeer, B. Rebel, D'Ailly's Historische gids van Amsterdam, 1992.
