XYZ van Amsterdam

J. Kruizinga, Gerrit Vermeer (2002)

Gepubliceerd op 22-06-2018

Lantaarnpalen

betekenis & definitie

Lantaarnpalen - De kroonlantaarn is de oorspronkelijke bekroning geweest van de bekende Amsterdamse lantaarnpalen. De keizerskroon* is die van de Westertoren* en van het stadswapen*. Er staan op de Grimburgwal nog vier oude lantaarnpalen uit 1847. Ze gaan door als oudste model. Twintig jaar later kwam er een ander model, een sobere vierkante lantaarnpaal.

In 1883 werden deze lantaarnpalen weer opgevolgd door de 'Amsterdamse mast'. Deze palen uit 1867 en 1883 staan er nu nog, drieduizend stuks. De elektrische verlichting betekende in 1917 het einde van de kroonlantaarn. Enige jaren geleden werden, eerst op de Westermarkt en daarna op de Herenmarkt, de daar aanwezige lantaarnpalen, model 1883, weer voorzien van een kroonlantaarn. De zes monumentale lantaarns bij het Koninklijk Paleis* met driekante voet, waarop gevleugelde leeuwen, zijn ontworpen door de architect Tétar van Elven en gegoten in 1844 door de firma Dixon in A.

LIT. D. van der Horst, De Amsterdamse stadsverlichting I en II, Amsterdamse Monumenten mei en juli 1985.