XYZ van Amsterdam

J. Kruizinga, Gerrit Vermeer (2002)

Gepubliceerd op 22-06-2018

Kaapstanders

betekenis & definitie

Kaapstanders - Vóór de aanleg van kaden in het middeleeuwse A. heeft men zich met primitieve hulpmiddelen als takels of kaapstanders moeten behelpen. Hiermee konden vanaf de wal de schepen naar de kant getrokken worden. Op de schepen zelf diende zo'n horizontaal of verticaal geplaatste windas voor het hijsen van de zeilen en het lichten van de ankers.

Dergelijke kaapstanders of windassen bestaan uit een spilas met gaten, waarin stokken konden worden gestoken en een of twee spilhouders, waarin de as gelagerd was. Er zijn er indertijd enige opgegraven langs het Damrak en het Rokin. Kaapstander is ook de naam van de werktuigen waarmee nog bij veel sluizen de deuren worden open- en dichtgedraaid.

LIT. Jan M. Baart, Geboren uit het water, O.A. 1990, 208.