Hillesum, Esther - Esther Hillesum (Etty, 1914-1943), werd geboren in Middelburg en overleed in 1943 in Auschwitz. Haar vader Levie (Louis) Hillesum werd in 1880 in A. geboren als jongste van de vier kinderen uit het huwelijk van de koopman Jacob Samuel Hillesum en Esther Hillesum-Loeza. De familie woonde in de Sint Antoniesbreestraat 31. In 1912 trouwde Levie Hillesum met Rika (Rebecca) Bernstein. Zij kregen drie kinderen: Esther (Etty), Jacob (Jaap) en Michael (Mischa).
Etty bracht haar jeugdjaren in Middelburg door en woonde daarna in Hilversum (1914-1916), Tiel (1916-1918), Winschoten (1918-1924) en Deventer (1924-1933). In 1932 ging zij rechten studeren in A. en woonde op kamers bij de familie Harowitz (Ruysdaelstraat 32) en daarna op de Apollolaan 29. Zij deed in 1935 haar kandidaatsexamen en woonde toen samen met haar broer Jaap op de Keizersgracht 612C. In 1937 trok zij in bij de accountant Hendrik (Han) J. Wegerief, die in de Gabriël Metsustraat 6I woonde. In dat huis woonde zij voor haar vertrek naar Westerbork in 1943, waar zij op de afdeling "Sociale verzorging doortrekkenden" werkte. Op 7 sept. 1943 werd de familie die in de Retiefstraat 13 woonde, naar Auschwitz vervoerd. Hier overleed Etty op 30 november. Etty hield sinds 1941 enkele dagboeken bij, die zij voor haar vertrek naar Westerbork overhandigde aan Maria Anholt-Tuinzing, die ze in 1947 aan Klaas Smelik toevertrouwde. Diens zoon Klaas A.D.
Smelik zorgde in 1981 voor publicatie onder de titel "Het verstoorde leven. Dagboek van Etty Hillesum 1941-1943". Het werd ingeleid door J.G. Gaarlandt, die ook "Het denkende hart van de barak" (1982) en "In duizend zoete armen. Nieuwe dagboekaantekeningen van Etty Hillesum" (1984) van een inleiding voorzag. In 1983 werd de Etty Hillesum Stichting opgericht, die de nagelaten geschriften van Etty Hillesum beheert. In 1986 verscheen bij uitgeverij Balans de complete uitgave van haar werk.
Aan de gevel van Gabriël Metsustraat 6 werd in 1987 een bord geplaatst ter herinnering aan haar leven en werk. Het werd onthuld door Arlene J. Melnick, een Amerikaanse, die het aan de Etty Hillesum Stichting aanbood. De voorzitter van de stichting, rabbijn drs Eduard van Voolen, herdacht de joodse schrijfster. In mei 1995 heeft een beeldje van Etty Hillesum, gemaakt door de in 1989 overleden kunstenaar Pieter Starreveld, een plaats gekregen in het U.S. Holocaust Memorial Museum in Washington.
LIT. J.W. van Hulst, Treinen naar de hel, 1983; E. Lagron, Etty Hillesum, 1914-1943, 1985; P.H. Schrijvers, Een filosoof in bezettingstijd, 1986.
