XYZ van Amsterdam

J. Kruizinga, Gerrit Vermeer (2002)

Gepubliceerd op 22-06-2018

Heyden, Jan van der

betekenis & definitie

Heyden, Jan van der - Jan van der Heyden(1637-1 712), was wat in zijn tijd heette een "singulier man". Hij begon zijn loopbaan als spiegel- en lijstenmaker in een winkel op de Dam, werd toen kunstschilder (er zijn mooie stadsgezichten en portretten van hem bewaard gebleven) en ten slotte technicus. In zijn werkplaats in de Koestraat* (een gevelsteen herinnert aan hem) construeerde hij met zijn broer Nicolaas een nieuwe slangenbrandspuit, die de hele methode van brandblussen wijzigde.

In 1672 construeerde hij de spuit en in 1677 kreeg hij daarop octrooi; in 1690 verscheen zijn "Brandspuitenboek", een boek dat alleen al om de minutieuze tekening van de huizengevels nog van betekenis is. Hij vond ook een nieuw model straatlantaarn uit, dat door de stedelijke overheid werd toegepast en waardoor A. in die tijd een van de best verlichte steden ter wereld was. In Oud-Zuid zijn twee straten naar hem genoemd.

LIT. P.Br. Molt, De brandblusser Jan van der Heyden, O.A. 1953, 16; B. de Ridder, De openbare straatverlichting te Amsterdam, O.A. 1953, 206; J.A. Groen jr, We zijn de brand meester, brandmeester, O.A. 1974, 142; L. de Vries, Jan van der Heyden, 1984.