XYZ van Amsterdam

J. Kruizinga, Gerrit Vermeer (2002)

Gepubliceerd op 22-06-2018

Haarlemmerdijk

betekenis & definitie

Haarlemmerdijk - Buiten A. zegt men dat de Amsterdammer "Hooghaarlemmerdijks" spreekt. De Amsterdammer weet dat dit niet geheel juist is, want het dialect dat op en om de Haarlemmerdijk gesproken wordt, is niet hetzelfde als dat van Kattenburg* of van de Jordaan* (zie ook: Volkstaal). Vroeger hadden de bewoners hier een heel slechte naam, zoals Bredero* vertelt in zijn "Spaansche Brabander". Tot in de jaren zestig van de 20ste eeuw sprak men nog van "Haarlemmerdijkies" wanneer men een gemene streek bedoelde. Trouwens, in de 17de eeuw was er voor deze blijkbaar zeer roerige buurt een "substituut schout extra ordinaris".

De buurt is veel verbeterd, sinds Haarlemmerdijk en -straat (de laatste is het oudste deel en ligt tussen Haarlemmersluis en Prinsengracht) een drukke verkeersweg werden. Toen kwamen er logementen* (in 1632 werd de Haarlemmertrekvaart* geopend) en herbergen*, later gingen er vele scheepskapiteins in ruste wonen. Tegenwoordig vormen dijk en straat een buurt met drukke winkels, cafés en enkele amusementsgelegenheden. De zijstraten zijn genaamd naar hun oude ligging binnen en buiten de dijk. Zo vindt men er o.a. Binnen en Buiten Oranjestraat en Binnen en Buiten Dommersstraat.