Filmmuseum, Nederlands - Het Nederlands Filmmuseum, Vondelpark 3, is ontstaan als een hobby van de filmfanatici Piet Meerburg, Paul Kijzer en Jan de Vaal. Zij begonnen in 1946 hun activiteiten in een huiskamer in de P.C. Hooftstraat, die spoedig werd ingeruild voor een etage in het Kriteriontheater*. Als Nederlands Historisch Filmarchief gestart, ging het na verwerving van het Uitkijkarchief over in de Stichting Nederlands Filmmuseum. Na een vestiging in het Stedelijk Museum verhuisde de documentatieafdeling van het NFM in 1959 naar de kelders van dit museum.
In 1960 viel het oog op het Internationaal Cultureel Centrum (ICC*) in het Vondelpark. Dit werd in 1972 aan het NFM toegewezen en op 29 okt. 1974 kon het NFM starten in het Vondelparkpaviljoen* met een filmcyclus, getiteld "RKO in de zestiger jaren". Momenteel worden door het museum per jaar zo'n 550 films in 1250 voorstellingen vertoond. In 1988 werd naast het terras van het Filmmuseum het café Vertigo geopend, genoemd naar de film van Hitchcock met Kim Novak als "ongewoon meisje" en James Stewart als politieman met hoogtevrees. Vertigo is bekend om zijn wandschilderingen (oogsttaferelen van J.M. Luttge uit 1947) en op de wanden geprojecteerde dia's van filmaffiches uit de collectie van het Filmmuseum.
Het Filmmuseum werd in 1991 ingrijpend verbouwd; de voorstellingen werden tijdelijk in Kriterion voortgezet. Het interieur van de oudste A'damse bioscoop, Cinema Parisien*, werd naar het Filmmuseum overgebracht. Het museum besteedt bijzondere aandacht aan het collectioneren van de Nederlandse film en aan de samenstelling van een verzameling films die voor de bestudering van de internationale filmgeschiedenis onmisbaar wordt geacht. Voorts wordt veel aandacht besteed aan de opbouw van de speciale collecties van aan film gerelateerd materiaal, zoals de bibliotheek (boeken, tijdschriften, krantenknipsels), scenario's, foto's, filmaffiches, brochures, archieven van filmers, oude apparaten en curiosa. Het boekenbestand bestaat uit ca. 10.000 titels. Daarnaast worden
in de bibliotheek alle knipsels uit dagbladen en periodieken over film verzameld. Deze zijn digitaal oproepbaar. Het aantal knipsels is naar schatting 220.000. De laatste jaren wordt in de bibliotheekafdeling het jaarlijks aantal verzoeken om informatie geschat op ca. 5.000. Hierbij moet bedacht worden dat het merendeel van de gebruikers op zijn beurt de informatie weer doorgeeft, zodat het bereik in feite veel groter is. De vragen komen met name van filmcritici, onderwijs- en vormingskader, filmhuizen en filmclubs.
LIT. Paul Broers, Het eerste interieur van Cinema Parisien, O.A. 1990, 301; A. Hendriks, Het huis van illusies, 1996.
