Czaar Peterhuisje - De Russische keizer Peter I de Grote (1672-1725) woonde niet alleen te Zaandam, in het daar nog bestaande Czaar Peterhuisje, ook in A. heeft hij enige tijd gewerkt en gewoond. In 1697 was Peter hier; hij was bevriend met Nicolaas Witsen*. Deze installeerde hem in een klein houten huisje op de werf van de Verenigde Oost-lndische Compagnie* op Oostenburg*. In dit huisje woonde Peter, hij kookte er zijn eigen potje en had volop gelegenheid er de wiskunde en de stuurmanskunst te leren en bovendien het werk op de werf gade te slaan.
Peter heeft hier ruim vier maanden gewerkt en er zelf een fregat voor de Compagnie ontworpen en gebouwd, dat "Peter en Paul" werd gedoopt en in 1698 te water werd gelaten. Het huisje is verdwenen in 1822; toen stortte nl. het grote Oost-lndisch Zeemagazijn* in en bij het definitieve opruimen van de werf hierna sneuvelde ook het huisje waarin Peter gewoond had. Het moet gestaan hebben direct achter het perceel Oosten burgergracht 75-77 (zie ook: Werkspoormuseum).
LIT. Het Tsaar Peterhuisje te Zaandam en dat te Amsterdam, M.A. mrt. 1934, 25; J.H. Kruizinga, Adieu Kattenburg, 1966; id., De Oostelijke Eilanden in oude ansichten, 1985; Van VOC tot Werkspoor, Het Amsterdamse industrieterrein Oostenburg, 1986.