XYZ van Amsterdam

J. Kruizinga, Gerrit Vermeer (2002)

Gepubliceerd op 21-06-2018

Bomen

betekenis & definitie

Bomen - Amsterdam had al in de 14de eeuw een keur die de bomen moest beschermen. Op beschadiging stond een flinke boete. In 1627 werd de eerste officiële stadsgaardenier benoemd, die zich met de houtvesterij bezig hield. In de 17de en 18de eeuw moet de stad bijzonder boomrijk geweest zijn, zoals nog op oude prenten te zien is. Vooral de grachten waren mooie, groene lanen.

Van bijzondere schoonheid was de Buitensingel* met zijn statige, dubbele bomenrij. Ook buiten de stadspoorten zijn in de tweede helft van de 17de eeuw boomgroepen geplant. Ook in later tijd werden hier en daar in plaats van rijen weer boomgroepen gezet, zoals bijv. op het Museumplein. Behalve iepen* en linden zijn in de nieuwe stadswijken ook andere bomen geplant, zoals haagbeuken, acacia's, esdoorns, kastanjes en platanen. Waren er in 1946 9.000 bomen, in 1956 was dit aantal gestegen tot 38.000 en op 19 mrt. 1966 plantte de wethouder voor Publieke Werken De Wit de 100.000ste boom in de Amsterdamse stedelijke agglomeratie. Deze jubileumboom staat in de Schepenlaan in Banne Buiksloot in A.- Noord. Precies tien jaar later plantte wethouder De Cloe de 200.000ste straatboom op het Rapenburgerplein. Het was een 15 jaar oude iep, afkomstig uit de Burgemeester Hogguerstraat in Slotermeer.

In 2002, is dit aantal ruim 300.000, ondanks het feit dat men sedert 1973 met de iepziekte, veroorzaakt door de iepenspintkever, te kampen heeft. De oudste boom van de stad, een moerbeiboom van ca. 200 jaar oud, staat in de tuin achter het huis Prins Hendrikkade 171. De hoogste boom, een Canadese populier van 35 meter, staat in het Vondelpark. De dikste stam (vijf meter in omtrek) heeft de 170-jarige plataan in het Oosterpark. De Bomenstichting telde in 1993 een aantal van 1.296 waardevolle bomen, waarvan er 392 op de landelijke lijst van monumenten zijn gezet. De A'damse bomen hebben te lijden van kapping voor nieuwbouw en voor de aanleg van leidingen en riolen en van vandalisme. Dit aldus drs Frans van Drimmelen, die samen met Jeroen Pit het boek "Waardevolle bomen in Amsterdam" (1993) schreef.

LIT. J.B. Kloosterman, Bomenrouteboekjes Amsterdam, Natuur- en Milieu-educatiecentrum, 1994.