XYZ van Amsterdam

J. Kruizinga, Gerrit Vermeer (2002)

Gepubliceerd op 22-06-2018

Abattoir

betekenis & definitie

Abattoir, aan de Cruquiusweg gebouwd in 1892, verhuisde in 1985 naar de Van Slingelandtstraat 15, achter de Centrale Markt*. In de 19de eeuw, nadat de vleeshallen* waren afgeschaft, is er veemarkt gehouden op het terrein van de voormalige asbelt aan de Nieuwe Prinsengracht bij de Weesperstraat. Dit terrein werd in 1867 in gebruik genomen en bleef in gebruik tot 1887, toen de nieuwe veemarkt annex abattoir in de Stadsrietlanden in 1892 gereedkwam. In 1907 besloot de gemeenteraad tot de bouw van een koelhuis met ijsfabriek, die in 1912 in werking trad. In deze tijd begonnen ook de verbouwing en modernisering, waarbij het gehele inrichtingssysteem van het abattoir gewijzigd werd.

Na 93 jaar werd het abattoir gesloten en afgebroken. In het nieuwe onderkomen in A.-West zijn dagelijks 16 slachters aan het werk en verzorgen 11 grossiers een bloeiende handel op de vlees- handelsmarkt. Op de plaats van het oude abattoir werden 269 woningen gebouwd, waarvoor staatssecretaris Heerma op 31 juni 1987 de eerste paal sloeg. Het A'dams Fonds voor de Kunst* kende in 1990 de Wibautprijs toe aan de architecten Lucien Lafour en Rikkert Wijk voor de door hen ontworpen woningblokken op een deel van het abattoirterrein aan de Veelaan.

LIT. Dr C. Postma, Veemarkt-Abattoir 75 jaar, O.A. 1963, 167; Peter-Paul de Baar, Oostelijk havengebied: wonen aan de kade, O.A. 1990, 80.