Gepubliceerd op 18-08-2020

Schellak

betekenis & definitie

Een fijne dure harssoort, die afkomstig is van een lakschildluis, welke in Britsch-Indië, aan de Ganges op vijgeboomen leeft. Na de bevruchting zitten deze lakluizen dicht op elkaar gedrongen op de takken en worden bol als erwten, tengevolge van de ontwikkeling der eieren.

Zij zuigen zich aan de takken vast en waar ze zuigen, verschijnt een dikke, roode vloeistof op de takken : deze vloeistof wordt vast en omhult de luizen. Nadat de eieren gelegd zijn, sterven de luizen. Als de jongen het harsachtige huis verlaten hebben, breekt men de takken af en schraapt de hars bijeen. Deze hars is het schellak: het is rood gekleurd. De roode kleur wordt later bruin. Met water kan de roode kleurstof uitgetrokken worden en voor cochenille doorgaan. De ruwe hars wordt in zakken verwarmd, smelt en vloeit dan op een metalen plaat, waarop ze stolt tot dunne, broze schilfers, die als schellak in den handel zijn.Britsch-Indië levert bijna alle schellak; pogingen om de luis naar elders over te brengen, zijn mislukt. De wereldprijs richt zich dan ook alleen naar de voorraden in Britsch-Indië, dat jaarlijks 30 duizend ton ervan uitvoert.

Schellak vindt allerlei toepassing, een vervangmiddel is niet gevonden. Het grootste gedeelte gebruikt men, om er grammofoonplaten van te maken. Verder wordt het gebruikt voor lak, vernis, kit, middel om hoeden en geweven stoffen te stijven en als isoleerstof voor electriciteit.

Kit om vilten strooken op metalen polijstschijven te plakken, maakt men, door versch schellak in alkohol en kamferspiritus op te lossen. Kit om rubber op gla» te plakken, verkrijgt men, door schellak in sterke ammoniak op te lossen.

Voor fijn zegellak neemt men een mengsel van schellak, Venetiaansche terpentijn en vermiljoen. Voor de allerfijnste soorten neemt men benzoëhars. Voor wit zegellak neemt men gebleekt schellak en voor zwart zegellak mengt men er koolpoeder doorheen. Voor goudlak mengt men het met bronspoeder. (Het gewone paklak is hars, met menie gekleurd).

Om met schellak de windingen der spoelen van een electrisch anker te isoleeren, heeft men het smeltpunt van dit lak verhoogd.