Gepubliceerd op 18-08-2020

Galnoten

betekenis & definitie

Groengele gezwellen, welke in den zomer als appeltjes met roode wangen aan de eikentakken groeien. Zij worden veroorzaakt door een galwesp, die des winters in de eikenknoppen eieren legt.

De pootlooze larfjes, welke uit die eieren komen, groeien in het sap van den knop, die later niet meer uitgroeit, doch een gal gaat vormen. In Juli verlaten de larven als galwespen, gevleugelde mannetjes en wijfjes, de gallen. Het verwonderlijke is, dat deze zomerwijfjes geen belangstelling hebben voor eikenknoppen, doch haar eieren leggen in de haarwortels van eiken. Uit deze zomereieren komen larven, die gallen aan de wortels verwekken, waaruit zich in December alleen vrouwelijke galwespen, zonder vleugels, ontwikkelen. Deze kruipen tegen de eikenstammen op en leggen, zonder bevrucht te zijn, haar eieren in de knoppen der eikenboomen. Dit is de zgn. geslachtswisseling, waarbij de kinderen niet op de ouders, maar op de grootouders gelijken.Galnoten vormen een belangrijk handelsartikel. Het gehalte aan looizuur wisselt met den tijd van het plukken. Als het insect den appel heeft verlaten, is er weinig looizuur meer in. Verder bepaalt de soort van eik, het klimaat, en de soort galwesp de hoeveelheid looizuur in den galappel. De beste soorten bevatten 05 % looizuur en komen uit Klein-Azië (Aleppo). Dit looizuur heeft de bijzondere eigenschap, een pikzwart neerslag te geven van looizuur ijzer, wanneer het met ijzerzouten in aanraking komt.

Galappels zijn bijzonder geschikt, om er inkt uit te bereiden of een verfstof, waarmede wollen stoffen en fijn leer (saffiaan) gekleurd kunnen worden. De hier voorkomende galappels op eikenbladeren hebben geen praktische beteekenis.