Backers planten

betekenis & definitie

In alle stilte is vorige week een boek verschenen dat juist luid trompetgeschal verdient. Het gaat om een heruitgave van het Verklarend woordenboek van wetenschappelijke plantennamen van C.A. Backer uit 1936. In kleine kring is Backers boek goed bekend. Het verklaart de herkomst van ruim 22.500 wetenschappelijke namen van Nederlandse en Indonesische bloemenplanten en varens.

Nergens anders, ook internationaal niet, is zoveel informatie te vinden over de herkomst en vorming van plantennamen, over botanisch Latijn en waarin dit afwijkt van klassiek Latijn. Toch is Backers boek niet in brede kring bekend. Dat komt onder meer doordat het niet in het Engels is geschreven, aldus J.F. Veldkamp in zijn onderhoudende inleiding. Maar er zijn meer oorzaken: het boek verscheen tijdens de crisis. Gevolg: de uitgever verpulpte de restanten tijdens of kort na WO II en daardoor werd ‘Backer’ hartstikke zeldzaam. Ik heb er jaren naar lopen zoeken, Veldkamp wel twintig jaar.

Een nare man
Backer is niet alleen onmisbaar voor iedereen die iets met plantennamen te maken heeft, het is ook een erg leuk boek. Dat komt ook omdat Backer (1874-1963) een beetje een nare man was. Zo was hij uitzonderlijk perfectionistisch. ‘Een goed werk’, schreef hij, ‘ontstaat als volgt: men beult zich 5 jaar af, leg het werk dan weg, kijk er 5 jaar later naar en verbrand het onmiddellijk, en doe het nog eens 5 jaar over, misschien is het dan min of meer bevredigend genoeg om het te laten drukken.’

Wie minder degelijk te werk ging, werd door Backer aangepakt en daarin was hij scherp en geestig. Nu zijn er nogal wat planten naar hun kwekers of ontdekkers genoemd. In totaal neemt Backer korte levensbeschrijvingen op van zo’n 2.700 plantkundigen en daarin gaat hij soms flink tekeer. Over zijn eigen werk was hij trouwens erg bescheiden. Bij het geslacht backeri schrijft hij: ‘Genoemd naar C.A. Backer, schrijver van dit boekje.’

En dat voor een werk van ruim zeshonderd pagina’s dat door zijn betrouwbaarheid en diepgang nooit is overtroffen.

(NRC, 27-9-2000)