Woordenboek van Populair Taalgebruik

Marc De Coster (2020-2024)

Gepubliceerd op 13-07-2021

tsjakka, tjakka

betekenis & definitie

(1989) uitroep van enthousiasme; tegenovergestelde van jakkes, zou volgens sommige bronnen op 31 december 1989 gelanceerd geweest zijn door Youp van 't Hek in zijn oudejaarsavondconférence. Maar ook marketing-goeroe Emile Ratelband verhief deze uitroep (gepaard met een gebalde vuist) tot zijn handelsmerk! Volgens hem komt het woord uit Afrika en wel van de Zulu-koning Chaka Zulu. Het zou oorspronkelijk een strijdkreet geweest zijn. Thans is het bij ons ingeburgerd geraakt als een krachtsuitdrukking. In de jeugdtaal van de jaren tachtig betekent tjak tjak overigens: vlot, snel, ondernemend: wat een tjak tjak gozer! De schrijfwijze van het woord wil wel eens variëren.

• Ik wil het onverwachte, dat je denkt: tjakka, ik besta, ik leef. (Youp van ‘t Hek: conference 28/02/1991)
• In een latere RTL4-uitzending noemde Michael Stein de aanval 'een pak billekoek'. Charles Groenhuijsen wilde in Nova van de deskundige weten waarom ze Saddam Hoessein een paar jaar geleden niet 'tjakka, uit de weg hadden geruimd'. (het Parool, 14/01/1993)
• Afgelopen zondag ging Muntz achter Emile Ratelband aan, ook zo iemand die in Nederland zijn magische werking heeft verloren. Ratelband werd op het vliegveld aangepakt op weg naar Rusland voor de export van tjakkaa. Terwijl Ratelband zijn handkarretje laadde, danste en sprong Muntz voor hem uit, terwijl hij tjakkaa riep. Ik zie er de humor niet van in. Ratelband kreeg er genoeg van en vroeg Muntz om ermee op te houden. Daarna sloeg Ratelband - geheel in stijl van de uitzending - de camera weg en zette hij zijn knie in het kruis van Muntz. Hij schijnt ook nog de cameraman te hebben mishandeld en Waskracht! deed aangifte bij de politie. Ratelband deugt niet maar they had it coming, zou Jerry Springer zeggen. (NRC Handelsblad, 16/03/1999)
• Het elektrisch bediende raam van Ratelband zoeft naar beneden. ‘Tsjakkaa!’ schreeuwt hij naar buiten. (Nieuwe Revu, 23/10/2002)
• Ratelband zelf wil overigens nog niet officieel bevestigen dat hij in de race is voor het lijsttrekkerschap. Wel wil hij alvast kwijt dat onder zijn leiding in ieder geval het fileprobleem in een handomdraai opgelost is. ,,Tsjakka'',zo voegde hij daaraan toe. (het Parool, 22/11/2002)
• ‘Tjakka!’ zei hij. ‘Money makes the world go 'round!’ (Rinus Ferdinandusse en Tomas Ross: De mannen van de maandagochtend. 2003)
• Aandacht, aandacht en nog eens aandacht, dat was op hoofdlijnen de inhoud van mijn motivatiegesprek aan het begin van de avond, tjakka! (Theo Heuft: Yab Yum. Het beroemdste bordeel van de wereld. 2009)
• Tjakka, ik ben onschuldig! (John van den Heuvel: Berichten uit de bajes. 2012)
• Sybrand Buma heeft Mark Rutte de ‘Tsjakka-premier’ genoemd. De kreet Tsjakka! werd bekend door Emile Ratelband. (Jan Kuitenbrouwer: Eik bes leuk. De taal van vandaag. 2014)
• Wie brult er nou ‘tjakka’ als Suzy met koffie de studeerkamer binnen komt? Emile Ratelband. Ik niet natuurlijk. (Peter Buwalda: Suzy vindt van niet. 2014)