Woordenboek van Populair Taalgebruik

Marc De Coster (2020-2024)

Gepubliceerd op 08-12-2022

Philiprak

betekenis & definitie

(1940+) (Eindhoven) warme maaltijd uit de Philips-gaarkeuken, verstrekt aan werknemers van de fabriek. Met maaltijdbonnen konden zij deze pakketjes bekomen op meerdere afhaalpunten. Tijdens de oorlog konden Philips-werknemers van Kamp Vught het redden met deze Philiprak.

• Naar wij in de „Vrije Philips' Koerier" lezen, zal de verstrekking van Philiprak a.s. Donderdag weer beginnen. (Eindhovensch dagblad, 09/12/1944)
• In dezen poolwinter komt het wel eens voor, dat onze Philiprak wat zoeter smaakt en iets donkerder van tint lijkt als gewoonlijk. Er zat voor de keuken dan niets anders op dan Philiprak van bevroren aardappelen te bereiden! Veel keuze had de leider van de Philips gaarkeuken niet: óf Philiprak van bevroren piepers óf geen Philiprak. (De Vrije Philips Koerier, 31/01/1945)
• Reeds achttien jaar draait de Philips-keuken die in de oorlogsjaren de bekende Phili-prak maakte, steeds onder zijn deskundige leiding. (De Volkskrant, 03/12/1960)
• Het slavenbestaan, de honger, de terreur en de dood — alles is onbelangrijk vergeleken met dit offer, dat de jeugd eens moet gedenken, het offer dat Philips bracht: dagelijks uitdelen van een Philiprak (prak eten van Philips) aan gevangenen. Met de Philiprak heeft Philips het vaderland gered, geloof het of niet. (De waarheid, 27/09/1969)
• Goed werk gold voor al deze voorwaarden als motief tegenover de Duitsers. In werkelijkheid was het het welzijn van de gevangenen en de contactmogelijkheid die we voorstonden". De „Philiprak", die bijv. bestond uit stamppot van aardappelen, vlees en andijvie is in die jaren een begrip geworden dat nu nog culinaire herinneringen oproept bij de ex-gevangenen. (Algemeen Handelsblad, 04/09/1970)
• Phili-prak - de warme hap, die Philips in Eindhoven aan zijn personeel verstrekte. Het werd daar een gerede aanleiding tot werkonderbreking, want de hap werd niet ter plekke opgediend en dat hielp dus weer om de produktie te vertragen. Voor de meesten die in het Philips Kommando in het KZ te Vught werkten was het de hoofdmaaltijd en deze bevatte daarom meer vet dan die in Eindhoven. (NRC Handelsblad, 05/01/1980)
• (G.L. van Lennep: Verklarend oorlogswoordenboek. 1988)
• Een jaar eerder al is de vermaarde Philiprak, een warme maaltijd voor 5 cent per stuk, heringevoerd. De Philips Koerier maakt er onder het kopje Philiprak herrijst trots melding van. (NRC Handelsblad, 14/10/1994)
• Uit die gaarkeuken is ook de zogenaamde Philiprak voortgekomen. Philips verstrekte zijn werknemers in de Tweede Wereldoorlog een warme maaltijd als aanvulling op de gerantsoeneerde levensmiddelen. Om in aanmerking te komen was wel een toegangsbewijs nodig, een roze kaart waarop met kapitalen PHILIPRAK stond geschreven, en daaronder de naam van de werknemer en zijn afdeling. Mensen die niet bij Philips werkten vielen buiten de boot. (Arno Kantelberg: Het wonder van Eindhoven. 2013)