(1964) (ontleend aan ‘’Sjakie en de chocoladefabriek’ van de Britse schrijver Roald Dahl, 1916-1990) kleine oranje mannetjes (in de eerste uitgave van het boek waren het zwarte pygmeeën) uit Loempaland die graag zingen en dansen en werken in een chocoladefabriek. Hun loon krijgen ze uitbetaald in cacaobonen.
• Heel veel kinderen - maar ook heel veel ouders - kunnen de avonturen van het arme jongetje Sjakie in de chocoladefabriek van de rijke Willy Wonka zo navertellen. In die fabriek kan van alles gebeuren. Het is een grote, maar ook een fjeheimzinnige fabriek: er open oempa-loempa's rond, vervelende kinderen verdwijnen zomaar in een grote bak chocolade...(Leeuwarder courant, 07/10/1989)
• Sjakie en de chocoladefabriek is een pleidooi voor gehoorzaamheid en braafheid. De geduldige brave Sjakie wordt aan het einde beloond, de andere kinderen krijgen een aangepaste straf. Het boek is niet alleen moraliserend, het heeft volgens sommige ciritici ook een racistisch ondertoontje omdat de hele wondere chocoladefabriek draait met de hulp van goedkope bruine mannetjes, de Oempa-Loempa's. (Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 135. 1990)
• Maar de grootste revelaties zitten volgens De Lelie bij de acteurs. ,,Gedreven mensen die al wat ervaring in het amateurcircuit opdeden, en nu voluit willen gaan. Houd zeker de Oempa-Loempa's in het oog, dat jongerenkoor zingt als Willy Wonka's knechten de sterren van de hemel.'' (De Standaard, 07/09/2000)
• Ik heb een nachtmerrie waarin duizend kleine Oempa Loempa's in mijn hoofd zijn gekropen en op mijn schedel lopen te hameren. (Simone Eikeles: Perfect chemistry. 2010)
• Die snoepfabriek moest nu plechtig worden ingehuldigd, met het doorknippen van een lint en alles erop en eraan. Willy Wonka had zijn Oempa Loempa's mee. Zij gooiden parachuutjes met koekjes van op een trap naar beneden, die de kinderen dan konden opvangen. (Het Nieuwsblad, 20/08/2011)
• 'Oempa Loempa's', mompelde ze toenze de straat uitreed. 'Volgens mij zit het daar vol Oempa Loempa's.' Ze dacht aan de kleine werkmannen met hun grappige kapsels uitSjakie ende Chocoladefabriek, altijdalhaar favoriete kinderboek. (Tille Vincent: Luxepaardjes. 2013)
• Die mannen die daar in hun witte overalls bezig waren gaven me het gevoel dat ik naar een stelletje overmaatse Oempa Loempa's keek. (Els Ruiters: Verborgen verleden. 2013)
• Binnen in het gebouwtje klinkt een niet te negeren kakofonie van pneumatisch gepiep, puffend stoom en krakend hout. De Oempa Loempa's van dienst zijn een groep bebaarde Zweedse mannen en hun Willy Wonka heet Mattias Andersson; de testlabmanager. (De Volkskrant, 01/02/2014)
• Minimensjes genoeg in de kinderliteratuur, maar Wiplala van Annie M.G. Schmidt is een speciaal geval. Een onzeker mannetje met bozige oogjes bij wie de korte haren in een soort permanente schrik voortdurend overeind staan, maar macho genoeg om niet gediend te zijn van het idee kabouter. "Ik ben geen kabouter, ik ben een Wiplala", zo verbetert hij op zijn teentjes getrapt de verbaasde reuzen om hem heen. Dat klinkt inderdaad chiquer en exotischer, zoals de Oempa Loempa's van Roald Dahl, maar die zijn van later. (Trouw, 20/11/2014)
• Ubrechts kan zomaar door de Oempa Loempa's uit Willy Wonka's fabriek zijn verwijderd, na stiekem snoepen van een lollyinontwikkeling. (A.H.J. Dautzenberg: Wie zoet is. 2015)
• Er liepen nergens Oempa-Loempa's rond, maar wel heel veel mensen met een soort badmutsjes op hun hoofden en witte schorten voor. (Annette Maas: Hier kom ik weg. 2016)
• Niemand heeft ooit een atlas uit de kast getrokken om na te gaan of Lilliput wel bestaat, het eiland waar Jonathan Swift zijn Gulliver liet aanspoelen. Dat de Oempa Loempa's uit Roald Dahls Sjakie en de ¬chocoladefabriek uit Loempaland kwamen, lag ook in de lijn der verwachtingen. (De Standaard, 14/01/2018)
• In de postkamer, waar – Sjakie en de Chocoladefabriek indachtig – de Italiaanse arbeiders het meest op Oempa Loempa's leken vanwege de gigantische hoeveelheid werk die ze iedere dag verzetten… (Jari van der Ploeg: Wegens vakantie gesloten: Italië in augustus. 2019)
• Dat personages en beschrijvingen aangepast worden, en ook aangepast moeten worden, gezien het voortschrijdend inzicht, dat is dus niets nieuws. Zelf paste Roald Dahl de Oempa Loempa's aan, na kritiek dat de originele figuurtjes te karikaturaal waren. (Trouw, 25/02/2023)
• In de dienstensector is inflatie moei¬lijker in te tomen dan in de industrie. De prijsstijgingen kunnen er kleveriger zijn dan het snoepgoed van de Oempa Loempa’s. (De Tijd, 25/02/2023)
