(1935) (ook wel: kleine mannensyndroom) (psych.) soort van minderwaardigheidscomplex waarbij kleine mensen hun gebrek aan lengte compenseren met agressief en dominant gedrag. De term werd voor het eerst gebruikt door de Oostenrijkse psycholoog en psychiater Alfred Adler (1870-1937). De naam verwijst naar de Franse generaal Napoleon Bonaparte (1769-1821). Hij vertoonde extreem ambitieus gedrag om de minderwaardigheidsgevoelens over zijn kleine gestalte (hij was ongeveer 1,67 m groot) mee te compenseren. Het complex zou evenwel een mythe zijn. Onderzoeken hebben uitgewezen dat veeleer lange mannen een opvliegend temperament hebben.
• Nickebocher meent dat Hitler een Napoleon-complex heeft en het oppercommando over het Duitsche leger zal nemen. (Algemeen handelsblad voor Nederlandsch-Indië, 19/08/1939)
• Het Napoleon-complex, de gecombineerde traditie van douaniers en onderwereld en nog altijd waarneembare gepassioneerde trots van een Colomba maken van een Corsicaans strand of een Corsicaans café een omgeving, die in Italiaanse toeristenplaatsen al heel lang niet meer bestaat en in Spanje aan het verdwijnen is. (De Volkskrant, 29/01/1969)
• Als het meest waarschijnlijke wordt aangenomen dat Bokassa zelf zijn gouden en met een 138 karaats diamant gesierde keizerskroon op het hoofd zal zetten. „Napoleon-complex" is de naam van de hele manifestatie rond de kroning. Bokassa vergelijkt zichzelf graag met de kleine Corsicaanse korporaal. (Nederlands dagblad, 03/12/1977)
• Lord Cavershoot heeft een Napoleon-complex, dat een stempel drukt op zijn hele leven. (Nieuwsblad van het Noorden, 02/09/1982)
• Morriën bracht Hermans' Napoleoncomplex ter sprake op p. 35 van De gruwelkamer van W.F. Hermans, 1955; opgenomen in Ik heb nu weer de tijd, 1996. (Literatuur. Jaargang 14. 1997)
• Feathers, een pinguïn met een Napoleoncomplex, leidt vanuit de dierentuin een criminele organisatie die diamanten steelt. (Knack, 01/10/2003)
• Mannen met een beperkte lengte zijn niet agressiever dan hun langere soortgenoten. Dat blijkt uit de resultaten van een onderzoek door de Britse University of Central Lancashire in opdracht van de openbare omroep BBC. Het onderzoek toetste het zogeheten 'Korte Mannen Syndroom', ook wel bekend als het Napoleoncomplex. Volgens die stelling zijn kleine mannen agressiever dan grote. De resultaten van het onderzoek toonden aan dat veeleer lange mannen een opvliegend temperament hebben. (De Tijd, 29/03/2007)
• Ook huidige staatsleiders als de Noord-Koreaanse Kim Jong Il (naar verluidt tussen de 1 meter 55 en 1 meter 65) en de Venezolaanse Hugo Chavez (1 meter 62) lijken geen doetjes. Maar het zogenaamde Napoleoncomplex klopt niet. Wetenschappers van de Universiteit van Lancashire onderzochten het fenomeen en stelden vast dat net grotere mannen agressiever zijn. (Het Nieuwsblad, 29/03/2008)
• De aanwezigheid van papa heeft Bruno Tobback zelfs punten gekost. Op de vraag hoe het minderwaardigheidsgevoel heet waaraan mannen van kleine gestalte al eens lijden, moest hij het antwoord schuldig blijven. Of durfde hij niet? Je kon aan zijn gezicht zien dat hij drommels goed wist wat een napoleoncomplex is. (De Standaard, 11/12/2009)
• Men moet overigens niet aan een Napoleoncomplex leiden om slechte prestaties in een balspel te verwarren met staatsbelangen. (De Standaard, 02/07/2010)
• De verleiding is groot om hem het zogenoemde Napoleoncomplex toe te dichten. De frustratie van mannen die klein van gestalte zijn en alleen in agressie, vechtlust en geldingsdrang aan de ondraaglijkheid van het minderwaardigheidscomplex kunnen ontsnappen. (De Morgen, 19/02/2011)
• Kleine mannen, dat is bekend, hebben wat te compenseren. Dat leidt tot het zogenoemde napoleoncomplex. Dat je landen gaat veroveren, oorlogen gaat voeren, de wereld wilt domineren. Omdat je klein bent. (De Volkskrant, 21/11/2011)
• Er kwam ook een gimmick aan te pas: de interviewer was alleen maar een komisch vervormde stem ¬ je hoorde hem, maar je zag hem niet, als hadden we te maken met een aardmannetje dat niet boven het opgeschoten gras uit kwam maar verrekt veel praatjes had. Kortom: een klassiek geval van compensatie. 't Goeie ouwe napoleoncomplex. (Humo, 03/07/2012)
• De Noorse headhunter Roger Brown (Aksel Hennie) behoort tot de absolute top in zijn vakgebied. Toch lijdt hij onder een napoleoncomplex, omdat hij maar 1m68 lang is. (Dag Allemaal, 24/07/2012)
• En Frank Verstraeten is een belastingontduiker met een napoleoncomplex die zijn eigen dancing is begonnen. (Humo, 15/11/2022)
