Woordenboek van Populair Taalgebruik

Marc De Coster (2020-2024)

Gepubliceerd op 17-04-2023

met de handschoen trouwen

betekenis & definitie

(19e eeuw, vero.) trouwen bij volmacht (wanneer de bruidegom niet kan aanwezig zijn). De op deze wijze in het huwelijk verbonden vrouw heet een 'handschoentje'.

• Volgens de Nederlandsche wet kan bij het voltrekken van een huwelijk een der partijen zich door een gevolmachtigde doen vertegenwoordigen. In de volkstaal heet dit „trouwen met den handsehöen". De oorsprong van die uitdrukking schijnt nog al tamelijk eenvoudig, hoewel velen 't verder zoeken en er allerlei andere verklaringen voor geven: Als een man en eene vrouw in den echt vereenigd worden, reiken zij elkaar de rechterhand, maar trekken eerst hun handschoen uit. Als hun huwelijk bij volmacht gesloten wordt, heeft dit niet plaats, en de beide partijen houden den handschoen aan. (Haagsche courant, 18/01/1894)
• Van Dremmelen - onderwijzer - mijn vrouw is met de handschoen getrouwd, weet u - en... (Justus van Maurik: Indrukken van een 'Tòtòk'. Indische typen en schetsen. 1897)
• Handschoen (Trouwen met den -, huwelijksvoltrekking, waarbij, uit krachte van art. 134 B.W., een der partijen of wel beiden, zich, met vergunning van de Koningin (uit hoofde van gewichtige redenen verleend) laat vertegenwoordigen door eenen bijzonderen gemachtigde, daartoe bij authentieke akte aangewezen. Naar het minder intieme van een omkleede hand. (Taco H. de Beer en E. Laurillard: Woordenschat, verklaring van woorden en uitdrukkingen. 1899)
• (Alfons de Cock: Spreekwoorden en zegswijzen: afkomstig van oude gebruiken en volkszeden. 1908)
• ‘Met de handschoen trouwen’ is in onze tijd van gemakkelijke en snelle verbindingen - en veranderde zeden - een verouderd begrip geworden. Het hield in dat een oom of een - bij voorkeur al wat bedaagde - vriend de rol van de in een ver land toevende bruidegom volgens de wet vervulde met uitsluiting van de aan zo'n huwelijksvoltrekking verbonden rechten. (Johan Fabricius: De hoed met de struisveer. 1979)
• Mijn moeder, Rosalie Antoinette Hardy, moet in 1958 'met de handschoen' trouwen om zich in Amsterdam te kunnen herenigen met mijn vader, Joop van Alten. Als werknemer van het toenmalige Amsterdamse accountancy-bureau Frese en Hogenweg in Indonesie wordt hij in 1957 gedwongen het land te verlaten. Soekarno heeft namelijk bepaald dat alle Nederlanders voor het einde van dat jaar weg moeten uit Indonesie. (het Parool, 09/08/2002)
• Ze waren verloofd toen hij terug moest naar Canada, en zijn toen getrouwd met de handschoen, zoals in die tijd veel meisjes deden met soldaten van overzee. (Karina Schaapman: Zonder moeder. 2004)
• ‘Hij moet even naar het toilet,’ verklaart Tryntsje Atsma uit Gaastmeer, die in 1948 ‘met de handschoen’ met hem trouwde. (Hylke Speerstra: Op klompen door de dessa. Indiëgangers vertellen. 2015)