Woordenboek van Populair Taalgebruik

Marc De Coster (2020-2024)

Gepubliceerd op 19-12-2024

merkelen

betekenis & definitie

(2016) (epon. Naar de voormalige Duitse Bondskanselier van 2005 tot 2021, Angela Merkel) (pol.) beslissingen voor zich uit schuiven; twijfelen; besluiteloos zijn; geen risico nemen. Of om het een positieve draai te geven: wachten en dan op het juiste moment de forcing voeren; behoedzaam zijn; niet overhaast conclusies trekken; een politiek van kleine stapjes voeren. In het Duits is 'merkeln' een neologisme sinds 2010. In 2015 stond de term ter verkiezing tot jeugdwoord van het jaar, maar het bereikte slechts de tweede plaats. Zie ook: wir schaffen dass. Andere eponiemen die verwijzen naar politici: belubberen*; Brezjnev*-doctrine; Bush*-doctrine; Carrington*-doctrine; Heemskerkje*; Hitlerblauw*; Hitlerkoekjes*; Hitlermannetjes*; Hitlergroet*; kwartje* van Kok; Lubberiaans*; Lunshoedje*; Melkertbaan*; Monroeleer*; nacht* van Schmelzer; nacht* van Wiegel; Pentagijs*; Pimmel*; Piersonnetje*; Piet* Lieftinck betaalt wel; Posthumacake*; Posthumaschurft*; Poujadisme*; Rutte*-doctrine; tientje* van Lieftinck; Trumpisme*; Vogelaarwijk*; Zalmnorm*.

• Waarschijnlijk zal er niet direct veel veranderen. De kans dat de coalitie van SPD en CDU in Mecklenburg-Vorpommeren doorregeert, is groot. En Merkel zal doen wat ze altijd doet: eerst een paar dagen Merkelen - afwachten en zwijgen - dan rustig haar ingeslagen koers nog eens bevestigen. (De Morgen, 05/09/2016)
• De Angela Merkel zoals die bij Nineties op het toneel zal verschijnen, zal een vrouw zijn die anderen allerlei eigenschappen toedichten. Dingen als daadkracht, geduld, uithoudingsvermogen, strategisch inzicht, kracht. Maar er zijn ook de mindere eigenschappen: haar neiging om het volk te veel te willen beschermen, haar hebbelijkheid om eindeloos na te denken (dat het werkwoord 'merkelen' aan de taal toevoegde), haar eventuele megalomanie. Want wat de theatermakers tot nog toe ontdekten is dat Merkel, als dramatisch personage toch niet echt heel sprankelend, bij iedereen met wie je praat iets anders losmaakt. (Trouw, 26/03/2019)
• De Duitse kanselier Angela Merkel heeft haar naam geleend aan een werkwoord: merkelen. Het Britse parlement is stevig aan het merkelen bij de brexit. De Duitse kanselier Angela Merkel denkt graag en lang na over de dingen. Haar besluiteloosheid drijft mede- en tegenstanders vaak tot wanhoop. Tijdens de eurocrisis werd dan ook het werkwoord ‘ merkelen ' voor haar gedrag bedacht. (De Tijd, 19/10/2019)
• Daar ontdekte ik dat er in de binnenlandse politiek ook een andere Merkel bestond, eentje die wegduikt voor netelige kwesties, zich op lastige dossiers vaak niet uitspreekt en beslissingen schier eindeloos voor zich uit kan schuiven. En dat er voor deze Merkel een speciaal werkwoord bestond: 'merkelen'. Dat betekent 'niets doen, niets besluiten, geen uitspraken doen', volgens het in 2016 verschenen Merkel Lexicon van journalist Andreas Rinke. (De Volkskrant, 06/09/2021)
• Angela Merkel was de perfecte crisismanager die het Duitse schip van staat stabiel en welvarend door nogal wat stormen heeft geloodst. De bankencrisis, de eurocrisis, de crisis in Oekraïne en de Krim, de vluchtelingencrisis, de brexit, de coronapandemie: de wijze waarop de bondskanselier volhardend in rustige vastheid compromissen zocht en vond, werd zowaar gemunt tot een werkwoord. Het zegt veel over de Duitse psyche dat de overwinning van de SPD mee te danken is aan de perceptie dat de saaie kandidaat Olaf Scholz het beste kan ‘merkelen’. (Trends, 30/09/2021)
• “Scholz is aan het Merkelen ”, zegt Steven Van Hecke, professor Europese politiek aan de KU Leuven. Definitie van Merkelen : besluiteloos zijn als gezagsdrager. “Daarmee irriteert hij Polen en de Baltische staten, die zich bedreigd voelen door Rusland en meer steun vragen. Het irriteert de VS, die willen dat hij de gaspijplijn Nord Stream 2 vanuit Rusland opgeeft. En het irriteert Macron, voor wie het zo moeilijker wordt om wél zijn vinger op te steken.” (Gazet van Antwerpen, 08/02/2022)
• Daarnaast speelt zijn behoedzame stijl van regeren volgens waarnemers een rol. 'Scholzen' noemen sommigen het inmiddels grappend, een verwijzing naar het al net zo bedachtzame 'Merkelen'. De kanselier weet daarbij dat de Duitse bevolking sterk verdeeld is over de levering van tanks. (Trouw, 24/01/2023)
• Een land waar politici 'merkelen' of 'scholzen' is beter af dan een land waar politici doen aan 'trumpisme' of 'poetinisme'. Angela Merkel, oud-bondskanselier van Duitsland: 'Olaf? Met Angela. Ik bel even om je een hart onder de riem te steken. Je kreeg de laatste maanden kritiek, omdat je niet daadkrachtig genoeg optrad. Maar volgens mij laat je daarmee zien een leider te zijn van een democratisch land waar ze iets van het verleden proberen te leren. Het bewijs is dat je een werkwoord bent geworden. Wat eerst 'merkelen' was, heet nu 'scholzen'.' (De Volkskrant, 18/03/2023)

< >