Woordenboek van Populair Taalgebruik

Marc De Coster (2020-2024)

Gepubliceerd op 24-08-2023

kont

betekenis & definitie

1) (1741) (conte) (inf.) achterste, zitvlak. Tot aan het begin van de 20e eeuw betekende het woord ook nog 'vagina'.

Kont, v., meerv. konten. Het achterste, de aars. In veler oorden is dit een zeer vuil woord. (Petrus Weiland: Groot nederduitsch taalkundig woordenboek. 1859)
• En als de Radetzkymars over de radio kwam zong hij het mee met de woorden: Tieten kont, tieten kont, ... (Jan Wolkers: Turks fruit. 1969)
• (Hans Heestermans: Erotisch Woordenboek. 1980)
• Toen draaide ze zich half om, helde iets voorover, en sloeg hard met de vlakke hand op haar kont. ... (Jan Cremer: De Hunnen. Deel 3. 1983)
• Heel grappig, in verband met taal, is Drenth als hij erop wijst hoe in een Nederlandse vertaling uit 1958 van Lady's Chatterly's lover 'cunt' uit preutsheid of onvermogen nog werd vertaald met 'kont' en wat een misverstanden dat met zich meebracht:
'Wat is kont?' vroeg zij.
'Weet je dat niet? Kont! Dat is jou daar beneden en wat ik krijg wanneer ik in je ben en wat jij krijgt wanneer ik in je ben; het is alles bij elkaar. (HP/ De Tijd, 31/08/2001)

2) (1351 tot begin 20e eeuw) (conte) (inf.) vagina. Vgl. Eng. cunt. Die betekenis vinden we enkel nog in Friesland, Vlaanderen en Groningen. In de jaren vijftig van de twintigste eeuw werd ‘kontje’ nog als een onvoeglijk woord beschouwd. Annie Schmidt zag zich genoodzaakt het te schrappen in een uitzending van ‘De Familie Doorsnee’. Het veertiende-eeuwse prostitutiestraatje in Gent 'De Contelast' verwijst nog naar de primaire betekenis van 'conte' (dat teruggaat op het zesde-eeuwse 'kwint' en dus één van de oudste woorden van de Nederlandse taal).

• (L. Lievevrouw-Coopman: Gents Woordenboek. 1974)
• (Hans Heestermans: Erotisch Woordenboek. 1980)
• Dat kan kloppen, want eeuwenlang heeft kont (ook voorkomend als konte en conte) uitsluitend vagina als betekenis gehad. Dat blijkt, tot op de dag van vandaag, uit een aantal uitdrukkingen en spreekwoorden, zoals de koe het kalf uit haar kont kijken (verlangend naar een geboorte uitzien). (Robert Henk Zuidinga: Eroticon: het ABC van de erotiek. 1990)
• In het Middelnederlands verwijst ook het woord 'conte' naar het vrouwelijk geslachtsdeel. Volgens een bron uit het einde van de negentiende eeuw is dat in het West Vlaams nog zo, maar het kan mogelijk ook al de hedendaagse betekenis hebben. (P.J.A. Franssen: De tovenaar Vergilius. 2010)
• In het Afrikaans verwijst kont, te vergelijken met het Engelse kont vagina cunt, naar het vrouwelijk geslachtsdeel. Overigens betekende conte in het Middelnederlands ook nog 'vagina' en niet 'achterwerk', zoals nu... (Atlas van de Nederlandse taal. 2018)

3) (19e eeuw) (min.) vrouw: 'dwaze kont'. 'Poederconte' was in de middeleeuwen een scheldwoord voor een vrouw.

• Een zatte kut, een dwaze kont, een onnoozel gat. (Volkskunde, tijdschrift voor Nederlandsche folklore. 1906)
• Waar ben je dan wel bang voor, dwaze kont? (Hubert Lampo: De goden moeten hun getal hebben. 1969)
• … je sukkelaar heeft prijzen gewonnen, weet je dat, jij dwaze kont met een diploma dat je niets heeft bijgebracht, je sukkelaar wordt vertaald en gelezen en geprezen in het buitenland… (Rob Adriaensens: Pan zonder fluit. 1979)
• (Walter de Clerck: Nijhoffs Zuidnederlands Woordenboek. 1981)
• Wat is er te horen, dwaze kont? (Hugo Claus: Verhalen. 1999)
• Na een onheilspellend kalme nacht zat Angelique aan het ontbijt met een hoofd vol pieken. ‘Dwaze kont,’ bromde Marius. (Monika van Paemel: Celestien; de gebenedijde moeders. 2004)
•‘Och, dwaze kont die ik ook ben’, zucht Martien voor zich uit … (Geert Colpaert: Het boek der ontwenning. 2013)