Woordenboek van Populair Taalgebruik

Marc De Coster (2020-2025)

Gepubliceerd op 03-01-2025

klikspaan

betekenis & definitie

(17e eeuw) (scheldw.) (vooral gezegd van kinderen) flapuit; verklikker; verrader. Oorspronkelijk een synoniem van klaploper, iemand die met een ‘clapspaen’ rondliep. Men ging de tong overdrachtelijk als klakspaan zien, vandaar de betekenisverschuiving. Bekend is het kinderrijmpje ‘Klikspaan, Armiaan! Hij durft niet door het steegje gaan.’

• Ik zie wel bij onzen tuinbaas, hoe de jongens zijn; dat de een niet weet, weet de ander; zo dat jacob moest het kind tot geen klikspaan gebruikt hebben. (Aagje Deken, Betje Wolff: Geschrift eener bejaarde vrouw. 1802)
• Kletsen noemt men wat op andere plaatsen klikken heet. Zoo is ook in gebruik kletskop voor klikspaan. (W. Bisschop: Het Dordsche taaleigen. Bijdrage tot de kennis der Hollandsche Dialecten. In: De Taalgids. Vierde Jaargang. 1862)
• Weet UEd. wat UEd. van uw lief fransje maakt? 1°. een gluiper; 2°. een klikspaan, 3°. een geniepigert; 4°. een bloodaard; 5°.... Och lieve mevrouw! geef den jongen een andere pet, een broek met diepe zakken, en ferme rijglaarzen, en laat hij mij nooit onder de oogen komen zonder een buil of een schram, - hij zal een groot man worden. (Nicolaas Beets: Camera Obscura. 1871)
• Daar zul je geen plezier van beleven, lelijke klikspaan! (Johan Fabricius, De scheepsjongens van Bontekoe, 1923)
• Hij deed zn plicht, al viel die hem zwaar, al ondervond hü er later nadeel en verdriet van. Want in 't „vijandelijk kamp" klonkspoedig daarna de schimpnaam „klikspaan" en zelfs enkele van zn eigen vriendjes schenen zn moedige getuigenis af te keuren. (Limburgsch dagblad, 11/10/1930)
• Klèptiet: Klikspaan. MTW 98. Klèptiet: Klikspaan, roddelaar. Ge moet oppaase as hij in de buurt is, tis en èchte klèptiet: je moet oppassen als hij in de buurt is, hij vertelt altijd alles door. G 198. Klèptiet: klikspaan. TD 42. Kleptiet: Verklikker. Tilburg en Midden-Brabant. JSH 75. (Casper van de Ven: De Brabantse spot- en scheldnamen. 2013)

< >