Woordenboek van Populair Taalgebruik

Marc De Coster (2020-2024)

Gepubliceerd op 14-03-2021

kleine dood (de)

betekenis & definitie

(1992) (euf.) het orgasme. Vertaling van het Franse ‘le petit mort’. Term van de Franse filosoof Georges Bataille. Ten tijde van Bredero werd het vrouwelijk orgasme 'de soete doodt' genoemd. Syn.: het allerlekkerste* gevoel; climax*; happy* ending; hoogtepunt*; moment* suprême; ontlading*; petit* mort.

• Het was vooral de duistere kant van de erotiek die hem interesseerde: wanneer wellust overgaat in geweld en geweld in dood. In navolging van De Sade zag hij een verband tussen dood en seksuele opwinding: 'Het zien of verbeelden van moord kan - zeker bij ziekelijke mensen - een verlangen naar sexueel genot opwekken', schreef hij in L'erotisme. Erotiek beschouwde hij als 'de bevestiging van het leven tot in de dood' en het orgasme noemde hij 'de kleine dood'. (NRC Handelsblad, 09/10/1992)
• Zo wordt de mystieke ervaring van de erotiek tot haar hoogtepunt gebracht; het orgasme is 'de kleine dood', het zelfverlies waarin de god-loze dimensie van de lege plek, de blinde vlek van het oog wordt beleefd. (Trouw, 21/10/1992)
• De Fransen noemen het orgasme dan ook: 'de kleine dood' (petit mort). (Manfred van Doorn: Karma als kans / druk 5: zingeving en koersbepaling in het dagelijks leven. 1994)
• De dood hoort bij de kunst, bij het scheppen uit liefde. Petite mort heet een van mijn balletten, letterlijk 'de kleine dood', maar ook een arabische bijnaam voor het orgasme. Kunst tendeert naar die kleine, genotvolle sterfscenes. Het is een liefdesdaad, een creatie en een afscheid in een. (NRC Handelsblad, 07/04/1995)
• Daarvan getuigt eveneens de scene in de memoires waarin Casanova valt voor een jonge vrouw, die later zijn dochter blijkt te zijn. Na de aanvankelijke ontzetting, besluit hij maar naar bed te gaan met de moeder. Deze sterft, mede geholpen door de in bed aanwezige dochter, de 'kleine dood', wat Casanoviaans is voor een orgasme. (de Volkskrant, 03/12/1996)
• Seks is een manier. Een orgasme heet niet voor niets de kleine dood: het is voor velen het enige moment waarop ze een intens levensgevoel hebben, en niet alleen toeschouwer zijn. (Algemeen Dagblad, 04/10/1997)
• Klaarkomen, de kleine dood geeft ook ik-verlies. (Vrij Nederland, 02/05/1998)
• In de context van Einder (1977) waarin veel liefdesgedichten voorkomen, is het ook mogelijk om de eerste en de laatste regels samen te lezen als een verwijzing naar de zogenaamde 'kleine dood' of orgasme. (Erna Jansen: Afstand En Verbintenis: Elisabeth Eybers in Amsterdam. 1998)
• Sommige romantische schrijvers die zichzelf verloren in seksuele extase, noemden het dan ook de 'kleine dood'. (Paul Pearsall: Het geheugen van het hart. 1999)
• 'Om doodgaan aan te duiden is vaak gegrepen naar de metafoor van de presentatie-uitersten van de penis. Om samen te vatten: de trotse toestand van de opgewonden pik als levendig en actiebereid, versus de ongeinteresseerde hangworm als dood vogeltje. De overgang van de ene vorm naar de andere is gemarkeerd door de ejaculatie en de term 'de kleine dood' is dan ook niet zomaar uit de lucht gegrepen.' (de Volkskrant, 22/04/1999)
• Je ziet agressie, omgezet in geilheid. Je ziet machtswil, flitsen van haat, de dreiging zelfs al van een naderende dood. Maar ook de kleine dood van het orgasme, de gedaantewisseling die alles daarna ondergaat, het openbloeien voor elkaar, het samenvallen met het leven om hen heen. (NRC Handelsblad, 25/10/2002)
• Kijk bijvoorbeeld hoe de jeugd over seks denkt. Die meiden zien het steeds meer als lekker snacken. Dat is nog eens wat anders dan de kleine dood. (Vrij Nederland, 16/11/2002)
• Is het orgasme de kleine dood, zoals de Franse filosoof Bataille ooit schreef? (Nieuwe Revu, 15/09/2004)
• Hoe kun je tenslotte een orgasme krijgen zonder door het nulpunt te gaan? Het orgasme ontstaat door loslaten, door de totale overgave van het zelf. Het is daarmee als een kleine dood. (J. Meijs: Liefde en seksualiteit / druk 1: seksuele voorlichting : Eros en Fabel. 2006)
• Het best scoort de Brit: die timmert 7,6 minuten aan de weg alvorens de kleine dood te sterven. (Martin Bril: Het leed dat liefde heet. 2009)
• Het is bij het bedrijven van de liefde, stelt de filosoof, dat de mens de dood het dichtst benadert. Na het orgasme, waar je op de grens van ultieme macht en het absolute niets staat, volgt een moment dat Bataille ‘la petite mort’ noemt, de kleine dood, in het Frans een synoniem van orgasme. (Bart Van Loo: O Vermiljoenen Spleet! Seks, ertiek en literatuur. 2010)
• De weg naar het orgasme is de hoogstpersoonlijke exploratie van de hoogstpersoonlijke anatomie. Een greep uit al die weetjes over de mooie, kleine dood. (De Morgen, 28/05/2011)
• Waar was ik? Helaas wist ik het weer, want de kleine dood is een dood van niks. Ik was weliswaar gestorven, maar het paradijs met zijn zeven hemelen had ik niet bereikt. (P.F. Thomése: Het Bami-schandaal. 2012)
• Tijdens het hoogtepunt gaat het brein tijdelijk in de slaapstand; bij vrouwen zelfs nog meer dan bij mannen. Geen wonder dat ze een orgasme in Frankrijk ook wel le petit mort noemen: de kleine dood. (Daphne Deckers: De mooiste stukken over seks. 2013)
• Als je het leven uitstoot, blijft er dood over en het orgasme wordt dan ook wel – door en voor mannen – de “kleine dood” genoemd. (Lisette Thooft: De onverzadigbare vrouw (en de afwezige man). 2014)