Woordenboek van Populair Taalgebruik

Marc De Coster (2020-2024)

Gepubliceerd op 13-08-2023

hokie-pokie

betekenis & definitie

(1903) (ook: hoki-poki, hookie-pookie) (Barg.) ijskarretje. In (Amsterdamse) kindertaal ook voor allerlei snoepgoed. Het (goedkope) ijs werd door Italianen verkocht, vaak voor een cent of een halve stuiver per stuk. In Engeland was er de populaire straatkreet (onder kinderen): "Hokey-pokey, penny a lump, the more you eat the more you pump.' Het woord is echter niet afkomstig van Ital. 'o che poco!' (o hoe klein!), waarschijnlijker is er een verband met de gelijknamige slangterm hokey-pokey, het doorgeven van goedkope versies van superieure producten. In de betekenis van ijs(kar) werd het woord in Groot-Brittanië al opgetekend in 1857. In Nieuw-Zeeland betekent het overigens (sinds 1964) een toffee-achtig snoepje.

• Pukkie wou hokie-pokie-baas worre as tie groot was; maar die fijne ijskarretjes kostte nog wàt 'n hoop cente... (M.J. Brusse: Boefje. 1903)
• Hij zag al, het vroolijke gekleur van de hookie-pookie's op de Noordermarkt en hij dronk in, den lijf-wasem van de cancaneerende meiden. (Israël Querido: De Jordaan: Amsterdamsch epos. Deel 1. 1912)
• Onder dit geboomte stonden jongelui met een splinternieuw ijskarretje, zij zelf hadden zich als hoki-poki's vermomd en deden al hun best, om het lekkere ijs te verkoopen. (het nieuws van den dag, 20/07/1914)
• Hokie-pokie: ijskarretje. (E.G. van Bolhuis: De Gabbertaal. 1937)
• Voor ons, kinderen uit de Amsterdamse Oosterparkbuurt van het eerste decennium dezer eeuw, was Hokie pokie een begrip, dat in meer gangbaar Nederlands omschreven kan worden met 'Van alles en nog wat' of 'Allegaartje'. Wij bedoelden er een bijzondere soort snoepgoed mee, de echte 'Hokie pokie', die uitsluitend te krijgen was in één bepaalde winkel. Het waren nogal zachte, enigzins brosse zuurtjes of balletjes, in allerlei smaken, kleuren en vormen, zoals sterretjes, lampions, molentjes, huisjes, vissen, bloemen, letters en cijfers. (Maurits Dekker: Hokie Pokie: verhalen, herinneringen, op- en aanmerkingen. 1960)
• Wil je weten wat iets kost dan zeg je gewoon Kwanta kosta, dat verstaan ze in alle buitenlanden, zei Jaap altijd. Direct wou ik dat even controleren, ik schiet op een kerel af en ik zeg: Kwanta kosta! Hokie pokie verrie nijs zal je bedoelen, zegt die kerel toen tegen me in zuiver Hollands. (Joop Waasdorp: De verhalen. 1989)
• hookie-pookies, ijskarretjes, Querido lordaan. (Jan Berns m.m.v. Jolanda van den Braak: Taal in stad en land. Amsterdams. 2002)