Woordenboek van Populair Taalgebruik

Marc De Coster (2020-2024)

Gepubliceerd op 07-03-2024

het schaap is de preut af

betekenis & definitie

(1950) (Vlaanderen, inf.) gezegd wanneer men doodop is (na hard werken); het is gedaan; het beste is eraf; het vet is van de soep. Oorspr. Waaslands dialect, maar de uitdrukking is zeker verder verspreid. Ze wordt vooral gebruikt als uitroep bij het kaart- of dobbelspel: wanneer iemand verloren heeft. Het laatste wat bij een schaap geschoren wordt, is de omtrek van de vagina (de preut*), dan pas is het werk af. De uitdrukking werd ook in het wielermilieu geïntroduceerd door sportjournalist Karl Vannieuwkerke.

• 't schaap is de borst, de preut af, daar is niets meer aan te doen; gew. gezegde tot degenen die gaan verliezen, voorn, bij het teerlingspel. (L. Lievevrouw-Coopman: Gents Woordenboek. 1950)
• t sjhaap is de preute of: het getij is gekeerd, het is afgelopen voor ons (Roland Desnerck: Oostends woordenboek. 1972)
• 't Schaap is de preut af. (bij het kaartspel) (H. Mullebrouck: Vlaamse volkstaal. 1984) p. 432
• 't Schaap is de preut(e) af (Daar is niets meer aan te doen). (H. Mullebrouck: Vlaamse volkstaal. 1984)
• De weldoende invloed van de Ninoofse stadsdichter en wielerfanaat Willie Verhegghe op het jargon van de wereld van het veloke is onmiskenbaar. Michel Wuyts bij zijn reportage van Parijs-Roubaix een paar weken geleden: " Tom Boonen als een zwaar gordijn gedrapeerd over zijn fiets." Maar dan even later als Tom aan zijn kruis aan het wriemelen is: "Boonen gaat alles nog eens goed hangen. En daar is werk aan." En ook nog volgend pareltje als duidelijk wordt dat de veer bij de achtervolgers gebroken is: "Het schaap is de preut af!" (Sport Voetbalmagazine, 13/05/2009)
• De cyclocrossnatie ging in de sneeuw van Tabor ten onder aan haar eigen succes. ‘Het schaap is de preut af,’ is het fraaie Vlaamse gezegde waarmee de fans hun gevoel van Tabor omschrijven. (Provinciale Zeeuwse courant, 01/02/2010)
• Wuyts & Vannieuwkerke. Als die samen commentaar leveren is het kermis. Zij die een beetje gevoel hebben voor taal, wielerjargon en couleur cyclisme zullen snappen wat ik bedoel. Want met wat een genoegen gooit Karl Vannieuwkerke er tijdens zo’n live-uitzending plastische uitdrukkingen tussen: “’t Schaap is de preut af”. Of: “Hij rijdt met het hol wijd open.” Spreuken uit de vette weiden van Beerst en Stuivekenskerke. (www.grinta.be//nl, 19/02/2011)
• Het werd een ongelooflijk spannende match en op een bepaald moment stonden we achter met 0-2 en ik dacht: we hebben het spek aan ons been, dit komt nooit meer goed, het is een verloren zaak, en het schaap is de preut af. (Herman Brusselmans in Het Laatste Nieuws, 03/11/2012)
• Het schaap is de preut af. Aan het eind van zijn krachten. (Patrick Cornillie: Met de tong op de guidon. 2015)
• Het wordt zwart voor de ogen. Er worden geen seconden meer toegevoegd. De hersenen worden afgezet. Zijn tijd stopt. Het schaap is de preut af. Hij laat een onopvulbare leegte achter. (Stijn Vermeire: Een ander. 2015)
• Het resultaat was een stapel aantekeningen. En die zijn nu verwerkt in een 136 pagina's tellend boek. Dat bevat Temsese woorden en hun betekenis. "Een 'petet' is bijvoorbeeld een aardappel, 'zendels' staat voor as, 'klodden' zijn aftandse kleren. Daarnaast zijn er ook tal van typische uitdrukkingen. Als een Temsenaar zegt ''t schaap is de preut af', dan wil dat zeggen dat iemand heel moe is." (Het Nieuwsblad, 23/12/2015)
• Maar de Vlaamse commentatoren (Michel en José) zijn simpelweg niet te overtreffen. Dit duo weet werkelijk álles over de renners. Waar ze wonen, met wie ze slapen, hoe ze trainen en of hun moeder goed kan koken. Ze kennen hun dromen, angsten en heimelijke genoegens. En dat niet alleen, Michel en José trakteren de kijker op ontroerend mooie Vlaamse uitdrukkingen. 'Het schaap is de preut af'. 'Froome is ribbedebie'. Dat werk. Een genot om naar te luisteren. (De Limburger, 30/06/2017)