Woordenboek van Populair Taalgebruik

Marc De Coster (2020-2023)

Gepubliceerd op 18-09-2023

het leven is een droom

betekenis & definitie

(17e eeuw) (< Sp. 'La vida es un sueno) (bijbelse oorsprong, maar ook naar een toneelstuk van de Spaanse dramaturg Pedro Calderon de la Barca, 1600-1681) (cliché) de spirituele wereld is de werkelijke. Het leven is een spel van het bewustzijn en het onbewustzijn, het is een illusie. Wat wij ruimte en tijd noemen bestaat alleen voor ons. Die gedachten zitten ook in het werk van de Franse filosoof en schrijver Villiers de l'Isle Adam (1838-1889), die een soort mystiek idealisme beleed, waaruit hij de diversiteit van het innerlijk leven trachtte weer te geven. Het beroemdste werk van Calderon was een filosofische allegorie over de menselijke situatie en het mysterie van het leven.

• Het leven is een droom. Ach! droom, een schim daer van;
Die niemant voortghevlucht, oyt weer bekomen kan. (Cornelis de Leeuw: Christelijcke plicht-rymen om te singen of te leesen. 1648)
• Het leven is een droom; 't zal als een bloem verkwijnen. (Almanak, van vernuft en smaak. Voor het jaar MDCCXCII. 1792)
• Leven is een droom (Het -, vgl. Job XX:8; Ps. LXXIII:20, waar echter de vergankelijkheid van der goddeloozen leven, niet van 't menschelijk leven in 't algemeen, wordt gepredikt. Ook: de titel van het meest bekende Tooneelstuk van Calderon (La Vida es Sueño). (Taco H. de Beer en E. Laurillard: Woordenschat, verklaring van woorden en uitdrukkingen. 1899)
• Het kwikstaartje lachte maar, om zijn gebrek aan denkvermogen te verbergen. Op dit oogenblik begonnen er groote waterdroppels te vallen; zij fluisterden droevig: „Het leven bestaat uit tranen".
„Gij vergist u , riep de arend, die op zijne machtige vleugelen door het luchtruim zweefde: „Het leven is vrijheid en kracht".
Toen begon het donker te worden en de nachtwind suisde door de boomen: „Het leven is een droom". (P.B. Westerdijk: Waarom wij aan persoonlijke onsterfelijkheid gelooven. 1906)
• Maar dit Leven is een Droom, en de Dood is de Brug naar het Leven, dat de eeuwige Werkelijkheid is. De ziel is héen uit deze, met kostbare zalf gebalsemde, huls.... (Louis Couperus: Antiek toerisme. In: Groot Nederland. Jaargang 9. 1911)
• Het leven is geen droom, al zeggen het de philosofen; het is een werkelijke strijd; het lot is de vijand, en men overwint hem met hem onversaagd in de oogen te zien. (Hendrik Conscience: Volledige werken 30. Geschiedenis mijner jeugd. Wat eene moeder lijden kan. Redevoeringen. 1912)
• Het leven is een droom; deze vergelijking komt ook in den bijbel voor; vgl. hierover de noot van Wilmanns op Walther 124, 2 ist mir min leben getroumet, oder ist ez war. (Helena Onnes: De gedichten van Herman der Damen. 1913)
• De Hollandsche titel van Calderon's boeiend drama was sedert 1662 ‘Het Leven is een droom’, maar in de tooneel-litteratuur van de XVIIe eeuw in het Noorden komen vaak toespelingen op dit volksgeliefd stuk voor onder de benaming van ‘Sigismundis’, naar den naam van den ‘droomenden’ prins. (Joan de Grieck: Drie Brusselsche kluchten uit de zeventiende eeuw. 1925)
• Men acht de doot te fel, omdat ze het leven blust, Het leven is een droom, de doot het bedt van rust. (G.C. van Balen Blanken: Kerken en torens. 1933)
• De herinnering aan de intens beleefde Goede Week vergezelt de mensen van Sevilla overal, waar zij gaan en bij alles, wat zjj doen. Terwijl de vreemdeling terug reist naar zijn land, denkt hij misschien dat “God alleen God is.... Het leven is een droom” en dat Sevilla, gedurende de Goede Week, zich werkelijk bewust is van de eeuwige realiteit! (De nieuwe Limburger, 13/04/1963)
• Bidden is een pauze om zichzelf, de anderen, de dingen, echt gewaar te worden. Dat is geen dromerij, integendeel, juist de routine waarmee zo vaak onbeschaamd beslag gelegd wordt op het leven is een droom een zinsbegoocheling, waaruit gebed iemand bevrijden kan. Aldus de bisschoppen. (Amigoe di Curacao, 06/12/1974)
• Dichters die leefden in een der grootste eeuwen van Europa, zeiden, of liever herhaalden wat Azië reeds gezegd had: Het geluk, de eer, de mens, het leven - is een droom. (Arthur van Schendel: Verzameld werk. Deel 3. 1976)
• Brossé zag met het jaar 2000 in het verschiet een fin-de-siècle-sfeertje wel zitten. Dat vond hij in het 17de-eeuwse Spaanse toneelstuk 'La vida es un sueno' (Het leven is een droom) van Pedro Calderon de la Barca. Het verhaal is een drama over het noodlot van de mens, de vluchtigheid van het leven en over een individuele gewetenscrisis die de crisis van een hele beschaving, ja zelfs van een wereldbeschouwing verbergt. (Gazet van Antwerên, 13/11/1997)
• Ik kan alleen Calderon de la Barca citeren: 'Het leven is een droom en dromen zijn maar dromen'. Ik ben er nog altijd niet uit. De Tibetanen spreken over verschillende bewustzijnstoestanden. Sterven is een bewustzijnsfase. (De Morgen, 28/10/1998)
• Voor zijn bewerking heeft Simons het zeventiende-eeuwse drama Het leven is een droom ontdaan van zijn christelijke roots. Calderón de la Barca schreef in 1631 een complexe parabel vanuit jezuïtisch perspectief. De strijd tussen lotsbestemming en vrije wil staat bij de Spaanse auteur centraal. (De Standaard, 28/08/2006)
• Erg is dat je leven bijna voorbij moet zijn vooraleer je er vat op krijgt. Het leven is een droom maar als je wakker wordt, is hij helaas voorbij... (Het Laatste Nieuws, 03/02/2007)
• Of zoals dokter Jan Gysen het zegt, met een citaat van Moeder Teresa. "Het leven is een droom. Een droom die je kan realiseren. Realize it!" (Het Belang van Limburg, 13/03/2008)
• En ten slotte is er de titel van een toneelstuk van Pedro Calderón de la Barca uit 1635: La vida es sueño. De la Barca keert alles om: het leven is een droom, het echte leven begint daarna. (De Morgen, 10/09/2011)
• 'Het leven is een droom.' (Calderón de la Barca, schrijver) Bekijk vandaag als een wonderlijke droom waarin jij verzeild bent geraakt. Niets is vanzelfsprekend. En straks als je gaat slapen, word je wakker. (Het Laatste Nieuws, 19/01/2013)
• En dromen mocht ook in Helmond - tot op zekere hoogte. 'Het leven is een droom, maar dromen geen leven.' (Trouw, 17/10/2014)
• “Het leven is dus een droom in een droom?” vroeg een vriend me verward toen we Vortex van Gaspar Noé bekeken. ‘All that we see or seem/ Is but a dream within a dream’, werd Edgar Allan Poe geciteerd. De vriend zei dat zijn brein niet in staat was de zin te verwerken: ‘Een droom in een droom, dat is zo meta dat ik er niet bij geraak.’ (De Morgen, 02/05/2022)