Woordenboek van Populair Taalgebruik

Marc De Coster (2020-2024)

Gepubliceerd op 15-09-2022

helpen

betekenis & definitie

1) (1967) (euf.) (van dieren) castreren, steriliseren: is de poes al geholpen? In het Engels gebruikt men hiervoor het eufemisme ‘to alter’. (van mensen) a) (door een operatie) van geslacht veranderd worden, omgebouwd worden. b) iemands leven (helpen) beëindigen (bij actieve* euthanasie).

• We vinden het reusachtig, dat je je hebt laten helpen. (Meyer Sluyser: Niemand die het antwoord weet. 1967)
• Maandagochtend meldde de radio via „Spitsuur Amsterdam" (VARA) hoezeer de' kattenboot in de nesten zit. Geld, man(vrouw)kracht daar schort het aan. Aan poezen niet. Hamert u daar nou vooral op" verzoekt mevrouw Van Weelde, „dat de mensen hun dieren laten helpen, (een eufemisme voor steriliseren) en als er een nestje komt, ja dan moeten die pasgeboren poesjes, al is het verschrikkelijk, zachtjes inslapen". (NRC Handelsblad, 11/07/1972)
• Die blonde is transseksueel en heeft vandaag gehoord dat ‘ze’ in maart in Amsterdam ‘geholpen’ wordt. (Nieuwe Revu, 10/10/1991)
• Je hebt ook een groep en dat zijn echt de allerergsten: de mensen met een poes. Of: de kat met de ballen er af. Ze hebben een kat, halen bij hem de ballen er af en zeggen dan: ‘Hij is geholpen.’ (Youp van ’t Hek: Ergens in de verte. 1994)
• Stel bijvoorbeeld dat u een jong katje koopt, waarvan men zegt dat het ingeënt is. Dan is de inenting nog niet compleet; na de eerste inenting moet altijd nog een tweede volgen (à ƒ 62,50). En na zo'n 9 maanden moet uw katje 'geholpen' worden. Het castreren van een katertje kost ƒ 58,- en het steriliseren van een poes kost ƒ 137,50. (Ouders Online: huisdieren. April 1999, webpagina)
• Beiden hadden afspraken gemaakt: Filip met zijn zoon van veertien. Ruth met haar huisarts. Het einde zou komen als het nodig was. Euthanasie. Maar in beide gevallen werd de afspraak tegengewerkt. Filips zoon is zo moeten gaan, Ruth is ultiem toch ‘geholpen’, maar de twee hadden het mooier verwacht, niet voor zichzelf maar voor hun kinderen, die in onnoemelijke pijnen hun doodsstrijd voerden. (De Morgen, 21/08/1999)
• Wat te denken van het volgende: iemand is gezond en wil er toch uitstappen. Moet hij of zij dan ook naar de dokter kunnen om ‘geholpen’ te worden? (Knack, 19/01/2000)
• Gerrit is soms een paar dagen weg. Hij is ‘geholpen’, dus het is niet zo dat hij achter de vrouwen aan gaat. (Adriaan Bontebal: Tot hier en niet verder. 2012, over een kat)
• De ene na de andere inwoner van Leiden die ze “hielp”, stierf na korte tijd. Hun dood ging gepaard met verschrikkelijke krampen. (Mick van Wely: Levenslang. 2013)

2) (2000) (wielr.) doping toegediend krijgen. Vgl. geprepareerd* worden.

• Ik heb dus begrepen dat de wielrenners Rolf Sörensen en Beat Zberg met hun billen tegen elkaar door de wereld gaan. Als mocht blijken dat ze, in een vorig bestaan, op meer dan verdachte manier door wonderdokter Conconi zijn ‘geholpen’, dan heeft hun huidige sponsor, Rabobank, maar één weg voor ze: de uitweg. (Nieuwe Revu, 26/01/2000)

3) (2015) (euf.) iemand seksueel aan zijn trekken laten komen.

• Madame Jamar was een nieuw etablissement begonnen in het Schipperskwartier, maar dat trok alleen het mindere volk. Vooral matrozen en militairen die snel en goedkoop geholpen wilden worden. (Leen van den Berg: Zoon in Congo: zoektocht naar een vader. 2015)

3) (1973) (verpleegsters, euf.) opereren.

• Grappig is ook het „helpen" i.p.v. „opereren": in de jaren van twintig een deftig eufemisme, nu een „op je gemak stellende" volksuitdrukking, „mijn man wordt morgen geholpen", weer vervolgens overgenomen door verpleegsters, die de patiënt een vertrouwd gevoel willen meegeven: „U wordt morgen om acht uur geholpen". (Het Parool, 12/03/1973)

4) (2006) (Hilversum, radio) zie citaat.

• Helpen: het vroegtijdig een plaat afbreken om op tijd reclame te kunnen starten. "Ik zal Jennifer Lopez eens helpen, want het is al 56.30." (www.uithilversum.nl, dj. jargon. 2006-2009).

5) (1993) (in de uitdrukking ‘zich laten helpen’) (euf.) (van een vrouw) abortus laten plegen.

• En nu was ze in verwachting. Was Malcolm nou maar gekomen met Allerheiligen, ... En zo kreeg Rose een adres waar die vriendin van haar zich kon laten helpen - maar het was wel een eind weg. (Ethel Portnoy: Altijd zomer. 1993)