Woordenboek van Populair Taalgebruik

Marc De Coster (2020-2024)

Gepubliceerd op 24-04-2023

elke soldaat heeft de maarschalksstaf in zijn ransel

betekenis & definitie

(1894) (soldatencliché) iedere soldaat, ongeacht zijn afkomst, kan tot de hoogste rangen opklimmen; ieder die dat echt wil, kan het ver brengen. De uitdrukking wordt toegeschreven aan Lodewijk XVIII: `Tout soldat français porte dans sa giberne le bâton de maréchal de France.' Eveneens in het Engels: every soldier has the baton of a field-marshal in his knapsack.

• Maarschalksstaf veroveren (Den -, een zeer aanzienlijk standpunt in zijne carrière bereiken, het zoover mogelijk brengen; naar Napoleons zeggen: ‘Elk soldaat heeft den Maarschalksstaf in zijn ransel’, dat beteekent, dat ieder soldaat, ongeacht zijn af komst, door studie en plichtsbetrachting tot de hoogste rangen kan komen. (Taco H. de Beer en E. Laurillard: Woordenschat, verklaring van woorden en uitdrukkingen. 1899)
• „Elk soldaat," had meester Juulsen gezegd, „draagt de maarschalksstaf in zijn ransel," hij had hem ter „gedachtenis" aan het aannemen een boekje ten geschenke gegeven. (Jac. Van Looy: Jakob. 1930)
• Jij hebt geen maarschalkstaf in je ransel! (Willem van Iependaal: Kluivenduikers Doedeldans, 1937)
• En onderwijl keek luitenant Bruinse lachend rond en zocht, of er onder zijn jongens een was, die de maarschalksstaf in zijn ransel voerde. Maar een Napoleon was er niet onder. (Johan Fabricius: Het meisje met de blauwe hoed. 1938)
• Of je brengt het nog verder dan ik! Je weet wat Napoleon heeft gezegd; iedere soldaat heeft de maarschalksstaf in zijn ransel!’ (Johan Fabricius: Toontje Poland. 1977)
• Nederland heeft een koningshuis, Rusland had vroeger een tsaar aan het hoofd, de langste rivier is de Nijl, schoenen worden gemaakt van linnen, bast, rubber en leer, in de hersenen hoeft maar iets fout te gaan of een mens wordt gek, wie in God gelooft wordt zalig en komt niet in het bordeel (of ordeel), de rechter vonnist, de agent bekeurt, vloeken is aangeleerd; bidden ook! Iedere soldaat draagt de maarschalk in zijn ransel, Nederland is niet één grote zee omdat duinen, dijken en andere waterm@erken het water tegenhouden. (J.M.A. Biesheuvel: Carpe Diem, 1989)
• Functies van vergelijkbare zwaarte als de mijne vielen doorgaans aan mannen toe die een lange mars door de organisatie hadden afgelegd. Begonnen als controleur, de maarschalksstaf in hun ransel, waren zij geleidelijk opgeklommen in de hiërarchie. (Chantal van Dam: De lucht van zout en teer. 2009)
• Heeft elke soldaat niet de maarschalksstaf in zijn ransel? In 1938 bleek ik al bij de militaire keuring geschikt voor het soldatendom. (Hylke Speerstra: Op klompen door de dessa. Indiëgangers vertellen. 2015)